عبدالله رستم آبادی - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
حمید جلیلوند - Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
قربانعلی نعمت زاده - Genetics and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
مسعود گودرزی - Soil Conservation and Watershed Management Research Institute
احسان صیاد - Razi University

در این تحقیق به بررسی پارامترهای تبادلات گازی و عملکرد فلورسانس کلروفیل نهال­های تحت تنش خشکی بلوط اوری (Quercus macranthera F&M) در استان گلستان پرداخته شد. به­همین منظور نهال­های دو ساله بلوط اوری از جمعیت استان گلستان به­مدت ۴۵ روز در معرض سه رژیم رطوبتی خاک (شاهد، بدون تنش (%۹۵ ظرفیت زراعی)، %۶۰ ظرفیت زراعی (تنش متوسط) و تنش شدید (%۲۵ ظرفیت زراعی) قرار گرفتند و پارامترهای تبادلات گازی، روابط آبی و فلورسانس کلروفیل اندازه ­گیری شدند. نتایج نشان داد بعد از اعمال ۱۵، ۳۰ و ۴۵ روز تنش شدید کم آبی موجب کاهش معنی­داری در فتوسنتز، تعرق و هدایت روزنه­ای و بیشینه کارایی و عملکرد کارایی کوانتومی موثر فتوسیستم ΙΙ نسبت به تیمار شاهد شد. در کل مشاهده شد که گونه بلوط اوری بعد از اعمال تنش بعد از ۱۵ روز با سازوکار اجتناب از خشکی به کاهش تمامی پارامترهای تبادلات گازی مثل کاهش فتوسنتز، تعرق، هدایت روزنه­ای و فلورسانس کلروفیل (بیشینه کارایی کوانتومی فتوسیستم ΙΙ و عملکرد کارایی کوانتومی موثر فتوسیستم ΙΙ) را بکار گرفته است. همچنین استفاده از سازوکار تحمل کم آبی توسط بلوط اوری باعث شد که بعد از ۳۰ و ۴۵ روز پارامترهای تبادلات گازی (فتوسنتز، هدایت روزنه­ای و تعرق) و فلورسانس کلروفیل (بیشینه کارایی کوانتومی فتوسیستم ΙΙ و عملکرد کارایی کوانتومی موثر فتوسیستم ΙΙ) تغییر خاصی در مقابل ۱۵ روز اولیه­اش نداشته باشد. با توجه به نتایج این تحقیق می­توان گفت که این جمعیت از گونه بلوط اوری با بکارگیری مناسب و به­موقع استراتژهای اجتناب و تحمل بخوبی تنش خشکی را پشت سر بگذارند.

Chlorophyll fluorescence, Photosynthesis, Relative water content, Water potential, فتوسنتز, فلورسانس کلروفیل, پتانسیل آبی, رطوبت نسبی برگ