حسین خیرفام - دانشگاه تربیت مدرس
مهدی وفاخواه - دانشگاه تربیت مدرس

  تخمین رسوب خروجی از حوزه های آبخیز از اهمیت بالایی در مدیریت آبخیزها برخوردار می­باشد. گستردگی حوزه ها و کمبود ایستگاه های سنجش رسوب باعث شده تا به­منظور تخمین رسوب از روش های متفاوتی استفاده نمایند. در این تحقیق ۴۲ ایستگاه رسوب سنجی جنوب و جنوب­ شرقی دریای خزر با دوره های آماری بیش از ۲۰ سال انتخاب گردید. سپس با ترسیم منحنی سنجه رسوب برای ایستگاه مذکور با استفاده از داده­های رسوب و دبی اندازه­گیری شده، مقدار رسوب معلق روزانه با استفاده از دبی روزانه محاسبه، و مقدار رسوب متوسط سالانه محاسبه شد. با استفاده از آزمون گاما، ۱۴ متغیر موثر بر تولید رسوب به ۵ متغیر اصلی کاهش داده شد و ایستگاه های مذکور با استفاده از منحنی های اندرو در ۴ گروه همگن قرار گرفتند. برای هر گروه همگن و برای کل ایستگاه ها با ۵ عامل اصلی انتخاب شده، مدل رگرسیونی برای تخمین میزان متوسط رسوب معلق سالانه تهیه شد و از نمایه های آماری RE ، RBIAS و RRMSE برای ارزیابی مدل ها استفاده شد. نتایج نشان داد که برای گروه همگن یک، مدلی ارائه نشد. مدل های گروه های همگن ۲ تا ۴ دارای دقت مناسبی بوده و مدل گروه ۴ با مقادیر RE ، RBIAS و RRMSE به ترتیب ۲۹، ۱۲ و ۳۵ درصد برای مرحله ی واسنجی ۱۹، ۱۲ و ۲۵ درصد برای مرحله ی اعتبارسنجی دارای بهترین عملکرد است و مدل واحد برای تمام ایستگاه ها خطای بالایی دارد. همچنین دبی اوج با دوره بازگشت دو ساله بیش ترین تاثیر را در میزان متوسط رسوب معلق سالانه دارد.

Caspian Sea, Suspended Sediment Load, Andrew Curves, Regression Model, Regional Analysis, دریای خزر, رسوب معلق, منحنی های اندرو, مدل رگرسیونی, تحلیل منطقه ای