اسماعیل وهبی - Urmia University
بابک عبدالهی مندولکانی - Urmia University

   به ­منظور مطالعه اثر تنش کمبود روی (Zn) بر بیان سه ژن دخیل در سنتز کلاته­ کننده­ های فلزات (NAS۱، NAS۲ و NAS۳)در گندم نان،آزمایش گلخانه­ ای به ­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. دو رقم هامون و هیرمند (به ­ترتیب روی-کارا و روی-ناکارا)در شرایط تنش کمبود روی (صفر) و کفایت آن (۵ میلی­ گرم روی در کیلوگرم خاک) کشت و بیان نسبی این ژنها در ریشه و برگ در دو مرحله رشدی، طویل شدن ساقه (مرحله رویشی) و ۳۰ درصد گلدهی (مرحله زایشی) با روش Real time PCR ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان افزایش بیان نسبی ژن­های NAS۱ (۷ برابر کنترل) و NAS۲ (۵ برابر) در شرایط تنش کمبود روی به­ ترتیب در ریشه رقم روی-کارای هامون در مرحله زایشی و در برگ همین رقم در مرحله رویشی مشاهده شد. بیشترین میزان افزایش بیان ژن NAS۳ (۷ برابر کنترل) نیز در شرایط کمبود روی در ریشه رقم روی-کارای هامون در مرحله زایشی مشاهده شد. در برگ نیز بیان این ژن در مرحله زایشی در شرایط کمبود روی در هر دو رقم افزایش یافت. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می­ دهد که در شرایط کمبود روی میزان بیان ژن­های NAS۱ ، NAS۲ و NAS۳ در ریشه و برگ رقم روی-کارا بیشتر از رقم روی-ناکارا گندم نان افزایش می­  یابد که این امر احتمالا از طریق افزایش سنتز کلاته­ کننده ­های روی مانند نیکوتین آمین و موجینئیک اسید در ریشه و برگ ارقام روی-کارا، جذب و انتقال روی را تسهیل خواهد بخشید.

Bread wheat, Nicotianamine Synthase, Real time PCR, Relative gene expression, Zn deficiency, نیکوتین آمین سینتتاز, کمبود روی, گندم نان, واکنش زنجیره ای پلیمراز در زمان واقعی, بیان نسبی