جمیله عابدی - University of Advanced Technology, Kerman
امین باقی زاده - University of Advanced Technology, Kerman
قاسم محمدی نژاد - Department of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Shahid Bahonar University of Kerman

به ­منظور مکان­ یابی QTL­های مرتبط با تحمل به شوری و تعیین سهم هر QTL در تنوع فنوتیپی در شرایط مزرعه جمعیتی شامل ۹۶ خانواده F۲:۳ حاصل از تلاقی ارقام خارچیا (والد متحمل) و گاسپارد (والد حساس) طی ۲ سال ارزیابی شدند. از میان ۹۲ نشانگر ریز ماهواره برای ارزیابی والدین، ۳۲  نشانگر حالت چند شکلی داشتند که برای تجزیه استفاده گردیدند. بر اساس روش مکان­یابی فاصله­ ای مرکب سه عدد QTL برای صفت ارتفاع گیاه بر روی کروموزوم­ های D۷، B۳ و  B۴ مکان­ یابی گردید که در مجموع این QTLها ۳۷ درصد از تغییرات فنوتیپی را توجیه می­ کردند. سه عدد QTL نیز برای صفت اندازه گیاهچه بر روی کروموزوم ­های B۷ و D۷ یافت شد که جمعا ۳۸ درصد از واریانس فنوتیپی را توجیه می کردند. برای هریک ازصفات تعداد دانه در سنبله اصلی و وزن دانه سنبله اصلی دو عدد QTL بر روی کروموزوم D۷ و برای صفت تعداد کل دانه نیز دو عدد QTL بر روی کروموزوم B۴ شناسایی گردید. یک عدد QTL نیز برای هر کدام از صفات تعداد میانگره و طول میانگره بر روی کروموزوم D۷ یافت شد که به ترتیب۱۲ و ۱۱ درصد از واریانس فنوتیپی را توجیه می­ کردند. برای هر یک از صفات تعداد سنبلچه، پنجه بارور و طول سنبله نیز یک عدد QTL بر روی کروموزوم B۴ یافت شد که هر یک ۱۲ درصد تغییرات فنوتیپی را توجیه می ­کردند. تجزیه ژنتیکی صفات پیچیده از قبیل تحمل به شوری و شناسایی مکان ­های ژنی کنترل کننده صفات کمی امکان انتخاب به کمک نشانگر را فراهم کرده و نهایتا سبب بهبود کارایی گزینش می ­شود.  

QTL, Salinity, SSR Marker, Wheat, تنش شوری, گندم نان, نشانگرهای SSR, QTL