علی سلیمانی - Faculty of Agriculture, Science and Research Branch, Islamic Azad University
مصطفی ولی زاده - University of Tabriz
رضا درویش زاده - Urmia University
سعید اهری زاد - University of Tabriz
هادی علی پور - Urmia University

تنش خشکی ناشی از کم آبی و گرمای آخر فصل یکی از مهم ­ترین عوامل کاهش عملکرد گیاهان زراعی به شمار می ­آید. به­منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد جو بهاره تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی در مرحله گل­دهی و شناسایی ژنوتیپ ­های متحمل به خشکی، تعداد ۱۶ ژنوتیپ جو در قالب دو طرح بلوک­های کامل تصادفی در ۳ تکرار به صورت جداگانه در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه آماری داده­ها نشان داد که در هر دو شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی بین ژنوتیپ ­های مورد بررسی برای اکثر صفات اختلاف معنی­داری در سطح احتمال ۱ درصد وجود دارد که نشان­دهنده وجود تنوع ژنتیکی بالا بین ژنوتیپ ­ها می ­باشد که امکان انتخاب ژنوتیپ­ ها براساس صفات مورد بررسی را فراهم می­سازد. براساس نتایج مقایسه میانگین تحت شرایط آبیاری معمولی و تنش خشکی و همچنین شاخص STI، در میان ژنوتیپ ­های مورد بررسی، ژنوتیپ ­های Kavir/Badia و Rihane-O۵ به­عنوان ژنوتیپ ­های با عملکرد بالا و متحمل به تنش خشکی و ژنوتیپ ­های آذربایجان غربی، Local-Check، تکاب و مرند به­عنوان ژنوتیپ­های با عملکرد پایین و حساس به تنش خشکی معرفی شدند. نتایج تجزیه و تحلیل همبستگی­های ساده، رگرسیون گام­به­گام و تجزیه علیت نشان داد که تحت شرایط آبیاری معمولی صفات عملکرد زیستی و تعداد پنجه­های بارور و تحت شرایط تنش خشکی عملکرد زیستی از مهم­ترین صفات موثر بر عملکرد دانه بودند. از آنجایی که عملکرد زیستی اثر مستقیم مثبت بالا بر عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش داشته، می ­توان آن را یکی از مهم­ترین صفات برای بهبود عملکرد دانه در برنامه­های اصلاحی مورد توجه قرار داد.

Barley, Correlation analysis, Drought stress, Path analysis, Stepwise regression, رگرسیون گام به گام, تجزیه علیت, تحلیل همبستگی, تنش خشکی, جو