محمد حسین نعمتی - Animal Science Research Department, Zanjan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Zanjan
محمدحسین شهیر - University of Zanjan
محمدطاهر هرکی نژاد - University of Zanjan
هوشنگ لطف الهیان - Animal Science Research Institute, Karaj

  به­منظور بررسی نقش آنتی اکسیدانی ویتامین E و کوآنزیم Q۱۰ بر ایمنی جوجه­های گوشتی تحت شرایط تنش سرمایی، ۵۰۰ قطعه جوجه نر در قالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار، ۵ تکرار و ۲۰ قطعه جوجه در هر تکرار، در ۲۵ واحد آزمایشی قرار گرفتند. تیمارهای آزمایشی عبارت بودند از: گروه کنترل مثبت (شرایط عادی پرورش، بدون دریافت آنتی اکسیدان)، گروه کنترل منفی (تنش سرمایی، بدون دریافت آنتی اکسیدان)، گروه های دریافت­کننده ویتامین E (۱۵۰ میلی گرم در کیلوگرم جیره)، کوآنزیم Q۱۰ (۴۰ میلی­گرم در کیلوگرم جیره) و مخلوط E+Q۱۰ در شرایط تنش سرمایی. از روز ۱۵ دوره پرورش دمای سالن برای اعمال تنش سرمایی به ۱۵ درجه سانتی­گراد کاهش و تا پایان دوره پرورش ثابت نگه داشته شد. نتایج نشان داد که وزن نسبی طحال در نتیجه تنش کاهش یافت و استفاده از آنتی اکسیدان ها باعث بهبود وزن نسبی آن شد. وزن نسبی بورس در نتیجه تنش سرمایی افزایش معنی­دار داشت (۰۱/۰ p< ). تفاوتی بین تیمارهای آزمایشی از نظر فراسنجه های مربوط به گلبول های سفید، تیتر واکسن ها و تزریق SRBC مشاهده نشد (۰۵/۰ p> ). نتایج مربوط به تست پاسخ زیر جلدی به فایتوهماگلوتینین (۰۱/۰ p< ) و تکثیر لنفوسیت های T در شرایط آزمایشگاهی (۰۵/۰ p< ) معنی دار بود و استفاده از آنتی اکسیدان ها در شرایط تنش سرمایی باعث بهبود پاسخ ایمنی سلولی شد. کاهش درصد تلفات در نتیجه استفاده از آنتی اکسیدآنها به خصوص Q۱۰ تحت شرایط تنش سرمایی مشاهده شد. نتیجه گرفته شد که مصرف آنتی اکسیدان ها در شرایط تنش سرمایی باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی سلولی شده و تلفات جوجه ها را کاهش داد.

Vitamin E, Coenzyme Q۱۰, Cold stress, Immunity, Broiler, ویتامین E, کوانزیم Q۱۰, تنش سرمایی, ایمنی, جوجه های گوشتی