فریماه بخشی‎زاده - دانشگاه خوارزمی
هانی رضائیان - دانشگاه خوارزمی
مهری اکبری - دانشگاه خوارزمی

یکی از مشکلات اصلی شهرها افزایش سریع آلودگی هواست که ترافیک وسایل نقلیه یکی از مهم ترین عوامل آن به شمار می‎رود. مدیریت هدفمند این عامل آلوده کننده نیازمند اطلاعات صحیح و دقیق از نحوه ی انتشار آلاینده‎ها در شرایط گوناگون مکانی و زمانی است. در این باره، پژوهش حاضر نحوه ی انتشار سه‎بعدی آلودگی حاصل از اکسیدهای نیتروژن (NOx) را در مقیاس میکرو بررسی و با استفاده از مدل GRAL [۱] محدوده ی تقاطع ولی عصر فاطمی شهر تهران را در فصل زمستان مطالعه می کند. با توجه به این، خودروها به منزله ی مهم‎ترین عامل آلاینده به مدل معرفی شد و فرآیند مدل سازی در نه ارتفاع متفاوت (از ۷/۱ تا ۵/۵۲ متری) انجام گردید. برای بررسی ویژگی‎های فضایی و زمانی داده‎های میزان غلظت آلاینده ی NOx از روش‎های خودهم بستگی فضایی عمومی و محلی موران استفاده گردید. میزان شاخص موران معادل ۷/۰ تا ۹/۰ در حالت دوبعدی و معادل ۲۲/۰ در حالت سه بعدی در نتایج حاصل نشان دهنده ی وجود سطح بالایی از خود هم بستگی فضایی مثبت معنادار است که گواه صحت عملکرد شبیه‎سازی صورت گرفته است. تحلیل شاخص موران محلی/انسلین نشان دهنده ی‎ غلبه ی نقاط بالا بالا در ارتفاعات پایین تا متوسط و افزایش نقاط پایین پایین در ارتفاع های بالاتر است. همچنین، وجود خوشه‎های آلودگی نسبتا پایدارتر در ارتفاع‎های مختلف در تقاطع‎ها و ناپایداری وضعیت خوشه‎بندی آلودگی هوا در نزدیکی ساختمان‎ها در نتایج حاصل مشهود است.   [۱].Graz Lagrangian Model - GRAL

GRAL Model, Vehicular Traffic, Nox Pollutant, Tehran City, Spatial Autocorrelation., مدل اولرین لاگرانژین (GRAL), ترافیک وسایط نقلیه, آلاینده ی NOx, شهر تهران, خودهم بستگی فضایی