ابراهیم شریفی عاشورآبادی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران
ابوالقاسم متین - سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی
محمدحسین لباسچی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران

به منظور بررسی تاثیر روشهای حاصلخیزی خاک بر شاخص های فیزیولوژیک رشد، آزمایشی در مجتمع تحقیقاتی البرز، واقع در جنوب شهرستان کرج انجام شد. در این تحقیق از گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare.mill) استفاده گردید. تیمارهای مورد بررسی شامل مخلوطی از کودهای شیمیایی نیتروژن، فسفر و پتاسیم، ترکیبی از مقادیر مختلف کودهای شیمیایی به همراه کود دامی و همچنین استفاده از کود دامی خالص در مقایسه با تیمار شاهد بود که بطور منتخب از سه سیستم تغذیه شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک انتخاب شدند. آزمایش فوق در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در ۳ تکرار به اجرا درآمد. در این بررسی شاخص های فیزیولوژیک رشد از جمله تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ و سرعت رشد نسبی تعیین شد. در سال اول آزمایش، تولید ماده خشک، شاخص سطح برگ و رشد نسبی در روش تغذیه تلفیقی (مخلوط ۲۰ تن کود دامی به همراه  ۶۴=k=۸۰، P و ۸۰=N کیلوگرم در هکتار) نسبت به سایر روشها وضعیت مطلوبی را حاصل نمود. با توجه به میانگین سالهای آزمایش، در تیمار فوق با افزایش وزن خشک، میزان تولید بذر نسبت به تیمارهای شاهد شیمیایی و ارگانیک به ترتیب ۹۳.۲، ۱۴.۱ و۸.۶ درصد افزایش حاصل کرد. در همین تیمار بیشترین مقدار اسانس موجود در بذر، به میزان ۳.۱۸ درصد بدست آمد که نسبت به تیمارهای شاهد و شیمیایی ۲۲.۸ درصد و نسبت به تیمار ارگانیک ۱۰.۸ درصد افزایش نشان داد. همچنین مشخص گردید که اسانس تولید شده از درصد بالایی از آنتول نیز برخوردار بود. استفاده از روش تغذیه تلفیقی موجب جذب بهتر و یکنواخت مواد غذایی در طول مدت رشد گیاه و همچنین بهبود ساختار فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک و در نتیجه موجب افزایش در حجم کانوپی گیاه، افزایش سطح برگ و استفاده بیشتر از نور خورشید می باشد.

رازیانه, شاخص های فیزیولوژیک رشد, مدل رشد, حاصلخیزی خاک