حسین نجف زاده ورزی - دانشیار، بخش فارماکولوژی و سم شناسی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
نعیم عرفانی مجد - استاد، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
سعد گورانی نژاد - دانشیار، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز
فاطمه حقیقت - دانش آموخته دکترای دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز

باروری و اوولاسیون تحت تاثیر بسیاری از عوامل هورمونی و دارویی است. یکی از داروهایی که احتمال می رود با تغییرات نروترانسمیتری ازجمله دوپامین بتواند بر اوولاسیون اثر بگذارد، هایپریسین می باشد. هایپریسین یکی از اجزای اصلی گیاه علف چای (Hypericum perforatum L.) می باشد. از هایپریسین برای درمان افسردگی استفاده می شود که یکی از عوارض مهم آن ایجاد حساسیت به نور است. در این مطالعه تاثیر هایپریسین بر روی اوولاسیوان موش صحرایی بررسی شد. بررسی حاضر بر روی ۳۰ سر موش صحرایی ماده سالم نابالغ ۲۵ روزه به صورت زیر انجام شد. در روز اول در ساعت ۹ صبح هورمون PMSG در تمامی موش های صحرایی بجز گروه شاهد تجویز شد. گروه شاهد بدون دریافت دارو و با شرایط تقریبا یکسان با سایر گروه ها نگهداری شدند. در روز دوم تزریقی انجام نشد، اما در روز سوم گروه کنترل مثبت اول در ساعت سه بعدازظهر گنادورولین را با دوز ۸۰۰ نانوگرم به صورت زیرجلدی دریافت نمودند. گروه کنترل مثبت دوم ساعت یک بعدازظهر فنوباربیتال را با دوز mg/kg۴ از راه داخل صفاقی دریافت کردند. گروه کنترل مثبت سوم ساعت یک بعدازظهر فنوباربیتال را با دوز mg/kg۴ از راه داخل صفاقی و دو ساعت بعد GnRH را با دوز ۸۰۰ نانوگرم به صورت زیرجلدی دریافت نمودند. موش های صحرایی گروه آزمایش اول همانند گروه کنترل مثبت سوم بود، ولی علاوه بر آن هایپریسین را با دوز mg/kg۲۵ به صورت خوراکی ۳۰ دقیقه قبل از تجویز فنوباربیتال دریافت کردند. گروه آزمایش دوم همانند گروه آزمایش اول بود ولی هایپریسین با دوز mg/kg۵۰ دریافت کردند. در روز چهارم در ساعت ۹ صبح موش های صحرایی آسان کشی و تعداد فولیکول های رسیده، فولیکول های پر خون و جسم خونی بر روی تخمدان ها شمارش گردید. نتایج نشان داد که تجویز هایپریسین رشد فولیکولی را افزایش داده و بر تعداد فولیکول های رسیده و جسم خونی می افزاید و اوولاسیون را تشدید می کند، به طوری که تعداد زیادی از تخمک ها به وسیله این دارو در مقایسه با گروه های کنترل اووله شدند. البته اظهارنظر قطعی در مورد چگونگی تاثیر هایپریسین نیازمند اندازه گیری هورمون ها و میانجی های شیمیایی مداخله کننده می باشد.

هایپریسین, اوولاسیون, موش صحرایی, فنوباربیتال, GnRH, PMSG