زهرا اصلانی - دانشجوی کارشناسی ارشد باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
عباس حسنی - استادیار، گروه باعبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
میرحسن رسولی صدقیانی - استادیار، گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
فاطمه سفیدکن - استاد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران
محسن برین - مربی، گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه

به منظور بررسی تاثیر همزیستی قارچ های آربوسکولار مایکوریزا (AM) و تنش خشکی بر رشد، عملکرد، محتوی کلروفیل و میزان جذب فسفر در گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.)، یک آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در چهار تکرار اجرا گردید. فاکتورهای مورد آزمایش شامل سه رژیم آبیاری (آبیاری در فواصل ۴، ۸ و ۱۲ روز یک بار) و کاربرد دو گونه قارچ مایکوریزا (Glomus mosseae T.H. Nicolson & Gerd. و Glomus intraradices N.C. Schenck & G.S. Sm) و عدم کاربرد قارچ (شاهد) بودند. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفات مورد ارزیابی داشته است. به طوری که با کاهش میزان رطوبت خاک، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد و سطح برگ، تعداد شاخه ی جانبی، وزن خشک ریشه، عملکرد ماده تر و خشک، میزان کلروفیل، غلظت فسفر و درصد کلونیزاسیون ریشه کاهش یافت. به علاوه اثر کاربرد قارچ های AM بر پارامترهای رشدی و میزان جذب فسفر معنی دار بود. گیاهان مایه کوبی شده با قارچ های AM در مقایسه با گیاهان مایه کوبی نشده از رشد، عملکرد و میزان فسفر بیشتری هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط بدون تنش برخوردار بودند. تاثیر قارچ G. mosseae در کاهش اثر خشکی بیشتر از قارچ G. intraradices بود. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که در شرایط کم آبی قارچ های AM با افزایش جذب عنصر فسفر، رشد و عملکرد گیاه ریحان را بهبود می بخشند.

ریحان (Ocimum basilicum L.), تنش خشکی, قارچ های مایکوریزا, عملکرد, فسفر, درصد کلونیزاسیون