سیدعلیرضا ولدآبادی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
محمدحسین لباسچی - استادیار، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
حسین علی آبادی فراهانی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان

هدف از آنالیز شاخصهای فیزیولوژیک رشد، تفسیر و تشریح چگونگی پاسخ گیاهان به یک وضعیت محیطی معین است. به منظور بررسی تاثیر قارچ میکوریز آربوسکولار (AMF)، کود P۲O۵ و دور آبیاری بر شاخصهای فیزیولوژیک رشد گشنیز، تحقیق حاضر در سال ۱۳۸۵ در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور انجام شد. آزمایش مزرعه ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار اجرا گردید. تیمارها شامل کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزی (Glomus hoi)، مقادیر صفر، ۱۶ و ۳۲ کیلوگرم در هکتار کود P۲O۵ (سوپر فسفات تریپل) و دو سطح دور آبیاری که آبیاری بعد از ۳۰ میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر (شرایط بدون تنش خشکی) و آبیاری بعد از ۶۰ میلی متر تبخیر (شرایط تنش خشکی) بودند. نتایج هفت مرحله نمونه برداری نشان داد که کاربرد قارچ میکوریزی، ۳۲ کیلوگرم کود P۲O۵ در هکتار و شرایط بدون تنش، ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت جذب خالص و سرعت رشد محصول را افزایش داد، ضمن آنکه این صفات در شرایط تنش بشدت کاهش یافتند. همچنین نتایج این بررسی نشان داد که قارچ میکوریزی با برقراری همزیستی با ریشه گشنیز، توانست جذب فسفر را افزایش دهد. این امر می تواند مصرف کودهای فسفره در مزارع را کاهش دهد بدون آن که عملکرد کمی و کیفی گیاه کاهش پیدا کند.

قارچ میکوریزی, کود P۲O۵, دور آبیاری, شاخصهای فیزیولوژیک رشد, گشنیز