نوید رحمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تاکستان
سیدعلیرضا ولدآبادی - استادیار، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تاکستان
جهانفر دانشیان - استادیار، دانشگاه آزاداسلامی، واحد تاکستان
محسن بیگدلی - استادیار، سازمان ترویج، آموزش و تحقیقات کشاورزی

به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف تنش خشکی و نیتروژن بر عملکرد روغن و اجزای آن در گیاه دارویی همیشه بهار (.Calendula officinalis L)، در سال ۱۳۸۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با ۴ تکرار اجرا گردید. تیمارهای مورد بررسی، شامل سطوح نیتروژن به ترتیب با صفر، ۶۰ و ۹۰ کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و دور آبیاری ۴۰، ۸۰ و ۱۲۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر بودند. نتایج نشان داد که اثر دور آبیاری بر عملکرد روغن، عملکرد دانه، درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح ۱ درصد معنی دار است. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد روغن و عملکرد دانه به ترتیب با ۳/۵۰۵ کیلوگرم در هکتار و ۳۰۴۴ کیلوگرم در هکتار از دور آبیاری ۴۰ میلی متر تبخیر و بیشترین درصد روغن به میزان ۱۵/۲۴ درصد نیز از دور آبیاری ۱۲۰ میلی متر تبخیر بدست می آید. همچنین اثر نیتروژن بر عملکرد روغن، عملکرد دانه، درصد روغن، وزن هزار دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق در سطح ۱ درصد معنی دار است. مقایسه میانگینها نشان داد که بیشترین عملکرد روغن، عملکرد دانه از کاربرد ۹۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به ترتیب با ۴/۳۷۷ کیلوگرم در هکتار، ۱۹۹۸کیلوگرم در هکتار و بیشترین درصد روغن به میزان ۱۶/۲۲ درصد از کاربرد ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل می شود. نتایج این آزمایش نشان داد که تنش خشکی و کاربرد ۶۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار، درصد روغن در گیاه دارویی همیشه بهار را افزایش داده، اما عملکرد روغن در چنین شرایطی کاهش یافت.

همیشه بهار (.Calendula officinalis L), نیتروژن, تنش خشکی, عملکرد روغن