سید ابراهیم دهقانیان - مربی پژوهش، بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
حسین دهقانی سانیج - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
محمد مهدی نخجوانی مقدم - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

در سال­های اخیر با توجه به رشد شتابان سامانه های آبیاری بارانی کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک در کشور نیاز است تا به صورت مداوم سامانه های اجراشده ارزیابی و پایش شوند و نتایج آن برای ارتقاء عملکرد آن ها بکار گرفته شود. در مطالعه حاضر عملکرد سیستم آبیاری بارانی از نوع کلاسیک ثابت در تعدادی از مزارع استان فارس ارزیابی شد. نتایج نشان داد تغییر سامانه از آبیاری سطحی به آبیاری بارانی باعث کاهش ۴۲ درصدی مصرف آب در محصولات صیفی در مزارع موردبررسی شد و به سطح زیر کشت در مناطقی که با کم آبی مواجه نبوده اند، اضافه شده است. اکثر مزارع موردبررسی در مناطق بادخیز بودند و متوسط تلفات بادبردگی برابر ۱۶ درصد و مقادیر متوسط یکنواختی پخش آب ۶۳ درصد بود، ازنظر مقادیر یکنواختی پخش به دست آمده، سامانه های ارزیابی شده به سه گروه غیرقابل قبول، ضعیف و نسبتا خوب دسته بندی شدند. میانگین راندمان پتانسیل کاربرد در سامانه های انتخابی ۵۲ درصد بود که غیرقابل قبول است. ضعف طراحی، اجرا و مدیریت از دلایل پایین بودن مقادیر پارامترهای اندازه گیری شده، بودند که به طور خاص می­توان به آبیاری در شرایط باد، استفاده از تعداد آبپاش بیشتر از حد مجاز طراحی، استفاده از دو یا سه آبپاش روی هر بال، کیفیت پایین لوازم و تجهیزات مورداستفاده اشاره کرد که رعایت آن ها برای ارتقاء عملکرد سیستم آبیاری توصیه گردید.

آبپاش, راندمان, کلاسیک ثابت, یکنواختی