تاثیرگذاری بوم شناختی جاده های جنگلی بر تنوع زیستی(مطالعه موردی: طرح جنگل داری ذیلکی شهرستان رودبار)
عنوان مقاله: تاثیرگذاری بوم شناختی جاده های جنگلی بر تنوع زیستی(مطالعه موردی: طرح جنگل داری ذیلکی شهرستان رودبار)
شناسه ملی مقاله: JR_ESTJ-23-1_017
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_ESTJ-23-1_017
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
مراد حاجی پور - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
فرشاد کیوان بهجو - استاد گروه آموزشی علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
رامین نقدی - استاد گروه آموزشی جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.
زینب پورقلی - دانشجوی دکتری رشته جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
صدیقه غنایی - مربی پژوهش، موسسه تحقیقات جنکلها و مراتع کشور،سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران،ایران
خلاصه مقاله:
مراد حاجی پور - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
فرشاد کیوان بهجو - استاد گروه آموزشی علوم و مهندسی جنگل، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
رامین نقدی - استاد گروه آموزشی جنگلداری و اقتصاد جنگل، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا، ایران.
زینب پورقلی - دانشجوی دکتری رشته جنگلشناسی و اکولوژی جنگل، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
صدیقه غنایی - مربی پژوهش، موسسه تحقیقات جنکلها و مراتع کشور،سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران،ایران
زمینه و هدف: احداث جاده در اکوسیستم جنگل موجب تغییر میکروکلیما، رژیم نوری و در نتیجه کاهش رقابت نوری در حریم جاده میشود و امکان دسترسی به تشعشعات خورشیدی را برای انواع گیاهان فراهم مینماید. بدین ترتیب میزان تراکم و موجودی حجمی گیاهان پیرامون جاده با استقرار گونه های سریعالرشد و نورپسند افزایش یافته و تنوع گونههای گیاهی در اکوسیستم جنگلی تغییر مییابد. هدف این مقاله بررسی شدت تاثیرگذاری بوم شناختی جادههای جنگلی بر تنوع زیستی گونههای چوبی درختی و درختچهای در منطقه ذیلکی رودبار است. روش بررسی: برای انجام این تحقیق، قسمتی از جاده جنگلی سری ۴ زیلکیرود با سن ۱۸ سال که به لحاظ ارتفاع، جهت دامنه، تغییرات شیب و ترکیب گونهای دارای وضعیت یکنواختی بود، با طول کافی (۵۰۰ متر) انتخاب و در جاده ۶ ترانسکت، به طور یک درمیان به سمت بالا و پایین دامنه و به طول ۵۰ متر و عمود بر آن با استفاده از طناب و قطب نما پیاده گردید. در هر ترانسکت در فواصل ۱، ۵، ۱۰، ۳۰ و ۵۰ متر، پلات های موازی با جاده و به ابعاد ۲ متر در ۱۰ متر پیاده شد و در داخل هر قطعه نمونه، نوع و تعداد گونه های چوبی درختی و درختچهای برداشت شد. شاخص تنوع سیمپسون، غنای منهینیک و شاخص یکنواختی پیلو با استفاده از نرم افزار Ecological methodology محاسبه شدند. برای مقایسه پارامترهای مربوط به تنوع زیستی گونههای چوبی درختی و درختچهای، بعد از بررسی نرمال بودن دادهها، از آزمون t جفتی استفاده شد و برای تعیین معنیدار بودن و یا مقایسه اختلاف میانگینها در قطعات نمونه در فاصلههای مختلف از جاده، از آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون مقایسه میانگین دانکن استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که تفاوت آماری معناداری از نظر شاخص تنوع سیمپسون، غنای منهینیک و شاخص یکنواختی پیلو بین جنگل حاشیه پایین دست جاده و بالا دست آن (تا عمق ۵۰ متر جنگل) وجود ندارد. اما اختلاف معنیداری از نظر غنای گونههای چوبی بین فواصل مختلف پایین دست و همچنین بالا دست جاده در سطح احتمال ۹۵ درصد وجود دارد. همچنین، بیشترین غنای گونهای در پایین و بالا دست جاده، به ترتیب مربوط به فاصله ۵ و ۱ متری از لبه جاده بود. بحث و نتیجه گیری: از آنجا که جادهها، مسیرهای دستیابی به اکوسیستمهای جنگلی برای انسان و برای گونههای گیاهی و جانوری مهاجم محسوب میشود، مطالعات بوم شناسی جاده برای پایش و کنترل تاثیر جادههای جنگلی بر تنوع زیستی بسیار مهم و ارزشمند است، بنابراین آگاهی از شرایط فلوری و ادافیکی منطﻘه تحت مدیریت و بررسی مسیرهای جاده جنگلی به منظور به حداقل رساندن خسارات وارده به پوشش گیاهی و خاک ضروری میباشد.
کلمات کلیدی: تنوع گونه ای, اکوسیستم جنگلی, غنای گونه های چوبی, بالادست و پایین دست جاده, جنگل ذیلکی رودبار
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1287190/