مهسا عدل - دانشکده محیطزیست و انرژی، گروه مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران
علیرضا قراگوزلو - دانشیار دانشکده مهندسی عمران آب و محیط زیست، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران (مسئول مکاتبات)
جعفر نوری - دانشکده محیطزیست و انرژی، گروه مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات تهران، ایران
شهرزاد فریادی - دانشکده تحصیلات تکمیلی محیط زیست، گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران

زمینه و هدف: بررسی کاربری اراضی یکی از مهم­ترین جنبه های مدیریت محیط­زیست و بازنگری تغییرات محیطی به منظور برنامه­ریزی های آتی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی و تعیین روند سه دهه تغییرات کاربری اراضی شهرستان انزلی در سال ۹۲ انجام شده است. روش بررسی: در تحقیق حاضر پس از پردازش تصاویر ماهواره های لندست (ETM+، TM) مربوط به سالهای ۱۹۸۹ و ۲۰۰۰ و Aster سال ۲۰۱۱ با استفاده از نرم افزار ERDAS به منظور مطالعه تغییرات کاربری اراضی، طبقه بندی تصاویر یادشده ابتدا با استفاده از روش طبقه بندی در ۶ کلاس پوشش / اراضی ساخته شده، کشاورزی، بایر، جنگلی، اراضی شامل تالاب و پهنه آبی هر یک به طور جداگانه انجام و نقشه کاربری اراضی اولیه استخراج گردید. سپس، بعد از تعیین دقت نقشه های کاربری اراضی تهیه شده، مساحت پوشش برای تمام ۶ نوع کاربری اراضی گوناگون در محدوده شهرستان انزلی طی ۳ دهه محاسبه گردید. یافته ها: نتیجه کار یک روند کاهشی ۶۴/۱۰ درصدی در کاربری جنگلی، ۵۲/۸ درصدی در اراضی تالاب انزلی و ۵۴/۱۱ درصدی در کاربری بایر را در بازه زمانی ۱۹۸۹ تا ۲۰۱۱ و یک روند افزایشی با رشد ۱/۷ درصدی را در مناطق شهری از سال ۱۹۸۹ تا ۲۰۲۱ و عمده گسترش آن را در اطراف مرزهای غربی و شرقی شهر و به خصوص در نزدیکی مرز شرقی و همچنین به صورت قطعه قطعه و پراکنده در بخش هایی از محدوده به ثبت رسیده تالاب انزلی در کنوانسیون رامسر (مرز جنوبی شهر) پیش بینی می کند. بحث و نتیجه گیری: مطالعه حاضر با نشان دادن روند کاهشی و افزایش تغییرات کاربری اراضی، امکانی را برای تعریف و پیاده سازی استراتژی های بهتر مدیریت محیط­زیستی کاربری به منظور ایجاد تعادل بهینه بین توسعه شهر و حفاظت اکولوژیکی منابع محیط­زیست فراهم می آورد.

تغییر کاربری, رشد شهر, محیط زیست, GIS, RS