حسن صحرایی - دکترای گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه گنبد کاووس،گنبد کاووس، ایران . (مسوول مکاتبات)
سید عباس حسینی - استاد گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.
سید علی اکبر هدایتی - دانشیار گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.
رسول قربانی - دانشیار گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ایران.

زمینه و هدف: با توجه به کاربرد روز افزون نانو ذرات در فعالیت های انسانی، همچنین جایگاه آن در کاهش اثرات نامطلوب فلزات سنگین در بدن موجودات زنده، در تحقیق حاضر بهبررسی اثر غلظت های تحت کشنده نانواکسید مس بر فاکتورهای رشد و ترکیبات بیوشیمیایی لاشه در ماهی کپور معمولی پرداخته شد. روش بررسی: ابتدا ۸۴ قطعه بچه ماهی کپور معمولی با میانگین وزنی ۲±۴۲ گرم تهیه و پس از سازگاری با محیط آزمایشگاهی،  به مدت ۴۲ روز و در سه تیمار و سه تکرار بترتیب با غلظت های ۸۰،۴۰،۱۰ میلی گرم بر لیتر  و یک گروه شاهد با سه تکرار تحت تاثیر غلظت های تحت کشنده نانو اکسید مس قرار گرفتند. یافته­ها: نتایج آنالیز شاخص های رشد نشان داد که تمامی شاخص های رشد در تیمارهای فلزی نسبت به گروه شاهد دارای اختلاف معنی داری بودند (۰۵/۰>P). به طوری که گروه شاهد دارای بیش­ترین میانگین افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن بدن، نرخSGR ، کارایی غذایی و واجد بهترین ضریب تبدیل غذایی با میانگین ۹۳/۲ بود. از طرفی کمترین نرخ رشد ویژه و بیشترین نرخ تبدیل غذایی مربوط به تیمار شماره سه (۸۰ میلی گرم بر لیتر) بود. کم­ترین میزان درصد خاکستر، چربی، پروتئین و بیش­ترین درصد رطوبت در گروه شاهد مشاهده شد. همچنین بیش­ترین درصد خاکستر، پروتئین و چربی در بین تیمارها مربوط به تیمار شماره ۳ با غلظت ۸۰ میلی گرم بر لیتر نانو اکسید مس بود که از این نظر با گروه شاهد دارای اختلاف معنی داری بود (۰۵/۰>P). بحث و نتیجه­گیری: نتایج فوق نشان می دهد که حضور نانو ذرات اکسید مس در اکوسیستم های آبی حتی در غلظت های تحت کشنده اثرات منفی بر روی شاخص های رشد و ترکیبات بیوشیمیایی لاشه ماهیان داشته که با افزایش میزان غلظت این نانو ذرات  در اکوسیستم های آبی تاثیر این اثرات بیش­تر نمایان می­گردد.

نانو اکسید مس, ترکیب بیوشیمیایی لاشه, کپور معمولی, نرخ رشد ویژه