میثم حق شناس دهکردی - کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی دانشگاه اراک، اراک، ایران.
جواد مظفری - دانشیار دانشگاه اراک، اراک، ایران. (مسوول مکاتبات)
مهدی قبادی نیا - استادیار دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.

زمینه و هدف: طرح های پرورش ماهی یکی از فعالیت های انسانی است که می تواند بر کیفیت آب رودخانه ها اثر منفی بگذارد. بنابراین کاهش آلودگی آب خروجی مزارع پرورش ماهی از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. در این پژوهش به منظور کاهش آلودگی آب خروجی، فیلترهای گوناگونی از مواد طبیعی مورد بررسی قرار گرفت. یکی از مشکلاتی که این فیلترها ممکن است بوجود آورند، کاهش کیفیت آب بوسیله مواد استفاده شده در آن ها می باشد. هدف از این پژوهش بررسی تغییر کیفیت آب خروجی مزارع پرورش ماهی در هنگام عبور از مواد گوناگون جهت ساخت فیلتر بود. روش بررسی: به همین منظور، از یک سری ستون هایی از جنس PVC به ارتفاع ۷۰ سانتی متر برای بررسی تغییرات اسیدیته[۱]، هدایت الکتریکی آب[۲] و کل مواد جامد محلول[۳] استفاده شد. بدین صورت که لوله های مورد نظر از وسط به دو نیم تقسیم شده و بین هر لوله یک لایه ژئوتکستایل[۴] قرار داده شد. سپس مواد گوناگونی از جمله زئولیت، تفاله چغندر قند، سبوس گندم و ذرت علوفه ای به ارتفاع ۱۰ سانتی متر درون لوله ها ریخته شد و آب به صورت مستمر و  به مدت ۱۵ دقیقه از ستون ها عبورداده شد. سپس از ورودی و خروجی ستون ها در مدت زمان های ۲، ۵، ۱۰ و ۱۵ دقیقه نمونه برداری به عمل آمد. یافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده مقادیر هدایت الکتریکی آب و کل مواد جامد محلول خروجی آب در ابتدا روند افزایشی و با گذشت زمان روند کاهشی داشت، بطوریکه مقادیر مذکور در ابتدا به ترتیب۲۶/۲۷۵ و۴/۲۷۸ درصد افزایش پیدا کردند اما نهایتا به مقدار اولیه آب ورودی بازگشتند. بحث و نتیجه گیری: مقایسه کیفیت آب خروجی با مقادیر مجاز خروجی به رودخانه نشان داد که در تمامی زمان های مذکور، مقادیر مذکور در محدوده مجاز قرار دارد و مواد به کار رفته به عنوان فیلتر مشکلی بر کیفیت آب خروجی ایجاد نمی کنند.   [۱]- pH [۲]- Ec [۳]- TDS [۴]- Geotextile

کیفیت آب, فیلتر, زئولیت, مواد گیاهی, مزارع پرورش ماهی