آمنه بلورچی - دکترای مهندسی محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
فریده عتابی - دانشیار گروه مهندسی محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران (مسوول مکاتبات).
فرامرز معطر - استاد گروه مهندسی محیط زیست، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران،
مهدی علی احیایی - دانشیارگروه مهندسی مکانیک، واحد پردیس، دانشگاه آزاد اسلامی، پردیس، ایران. ،

زمینه و هدف: خطوط مترو ۲۰ درصد از سهم کل جابجایی مسافر در شهر تهران را بر عهده دارند.  ذرات معلق از مهمترین آلاینده های اصلی موجود درایستگاه های مترو هستند و افزایش غلظت آن ها منجر به پیامدهای بهداشتی متعددی برای مسافران و کارکنان مترو می گردد.  مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان غلظت  PM۱۰و PM۲.۵ در چهار ایستگاه زیرزمینی مترو  (آزادی، انقلاب، توحید و ولی عصر)  و مقایسه آن ها با غلطت این ذرات در هوای آزاد، انجام شد. روش بررسی: اندازه گیری غلظت های فصلی ذرات معلق (فروردین ۱۳۹۵ الی فروردین ۱۳۹۶) به مدت یک هفته در ماه های میانی هر فصل، در ساعات ۸ صبح الی ۱۲ ظهر و در سه نقطه در داخل هر ایستگاه (ورودی، میانی و خروجی) و محیط خارج آن انجام شد. سپس نتایج حاصله با استانداردهای مربوطه مقایسه گردید . یافته ها: منابع اصلی ذرات معلق در ایستگاه های مترو ناشی از تردد مسافران، فعالیت پیستونی قطار، نظافت محیط داخل ایستگاه، عملیات تعمیر و نگهداری، ترمز، سایش چرخ و ریل و سیستم های تهویه ایستگاه بودند. نتایج اندازه گیری ها در این تحقیق  نشان داد که  میانگین سالانه غلظت PM۱۰و PM۲.۵ در چهار ایستگاه های متروی مذکور به ترتیب ۶۸ و ۴۷ میکروگرم برمترمکعب و در هوای آزاد اطراف این ایستگاه ها به ترتیب ۴۲  و ۲۹ میکروگرم بر مترمکعب بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که در محیط داخل چهار ایستگاه زیرزمینی متروی مورد نظر، میزان میانگین سالانه غلظت PM۱۰و PM۲.۵ به ترتیب،  ۵/۱ – ۷/۱ برابر مقدار غلظت آن ها در هوای آزاد بوده است.

ایستگاه زیرزمینی مترو, اندازه گیری میدانی, PM۱۰, PM۲.۵, محیط آزاد, غلظت متوسط سالانه ذرات