فریال احمدی - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران. (مسوول مکاتبات)
ماریا کردجمشیدی - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران.

زمینه و هدف: مناظر بومی در گذر زمان با مداخلات جوامع بومی در بستر طبیعی شکل گرفته اند و واجد ویژگی های خاص بومی منطقه هستند. راهکارهای اقلیمی، بهره­گیری از مصالح بوم­آورد و مانند آن­ها در توسعه سکونتگاه­ها در این مناظر مشهود است اما تاکنون مشخص نگردیده است که الگوی توسعه این خدمات با الگوهای بستر طبیعی این مناظر تا چه میزان مطابقت دارند. از این­رو پژوهش حاضر در راستای تحلیل میزان انطباق پذیری این الگوها با بهره­گیری از رویکرد اکولوژی منظر و طراحی اکولوژیکی شکل گرفته­است. روش بررسی: این پژوهش از روش تحقیق کیفی با بهره­گیری از رویکرد استنتاجی و تحلیل نمونه­های موردی مناظر بومی در ایران (منظر بومی ماسوله، کندوان، ابیانه و اورامان تخت) بهره برده­است. یافته­ها: یافته­ها نشان می­دهد که الگوهای توسعه خدمات شهری اعم از معابر عمومی، سکونت­گاه­ها و مانند آن­ها با الگوی رشد بستر مناظر بومی مورد مطالعه در هسته­های اولیه شکل­گیری منطبق می­باشد. بحث و نتیجه­گیری: نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که در مداخله در مناظر بومی جهت طراحی و مرمت در گام نخست باید به شناسایی الگوی پایه بستر طبیعی پرداخت تا از این رهگذر نوع آشفتگی­های حادث گردیده در الگوهای طبیی بستر در گذر زمان را شناسایی گردد. در نهایت طراح با تاکید بر نتایج به­دست­آمده نوع و چگونگی مداخله را به­گونه­ای تعیین نمایند که از یک­سو موجبات مرمت الگوها و ساختار اکولوژیکی منظر را فراهم آورد و از سویی دیگر با ارایه راهکارهای طراحی اکولوژیکی در انطباق پذیری توسعه انسانی با الگوهای طبیعی منظر بکوشد.

منظر بومی, طراحی اکولوژیک, اکولوژی منظر, الگوهای طبیعی