سارا زهری - دانشجوی دکتری معماری، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
منصوره طاهباز - دانشیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
ایرج اعتصام - استاد گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

معماری بومی هر منطقه ای در سازگاری با طبیعت و اقلیم محلی و با تکیه بر منابع موجود در محل شکل می گیرد. روستاهای استان گیلان دارای معماری بومی غنی و ارزشمندی هستند، اما در سال های اخیر با رشد شهرنشینی، سرعت گرفتن ساخت و ساز و استفاده از روش های ساخت و مصالح جدید، سیمای روستاها و شهرهای این منطقه دستخوش تغییر شده است. ذخیره انرژی یکی از عو امل مهم دستیابی به توسعه پایدار است. از آنجا که راهکارهای معماری بومی در گذر زمان، و توسط افراد محلی آشنا با اقلیم و اکوسیستم هرمنطقه شکل می گیرد، مطالعه معماری بومی برای باز زنده سازی میراث بومی ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر با مطالعه معماری بومی روستایی بخش جلگه ای گیلان، تاثیر استفاده از مصالح و روش های بومی بر کاهش اثرات نامطلوب زیست محیطی را مورد ارزیابی قرار می دهد. در این راستا، با انتخاب سه گونه از خانه های بومی منطقه جلگه ای گیلان(شرق، غرب و مرکز)، میزان مصرف انرژی آن ها با استفاده از مصالح بومی و جدید به روش شبیه سازی تحلیل می شود. این پژوهش بر مبنای این فرضیه استوار است، که بازشناسی راهکارهای اکولوژیک معماری بومی و به کارگیری آن ها در معماری جدید می نواند باعث کاهش مصرف منابع و در نتیجه کاهش اثرات نامطلوب محیط مصنوع بر زیستگاه طبیعی شود. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان انرژی مصرفی خانه های روستایی با مصالح بومی به میزان قابل ملاحظه ای کمتر از مصرف انرژی با مصالح جدید است. نتایج شبیه سازی نشان می دهد، که عملکرد پی شکیلی، دیوار زگالی و سقف کلوشی از نظر میزان تبادل حرارت با محیط خارج مطلوب تر از مصالح و روش های جدید است.

مصالح بومی, مصرف انرژی, خانه روستایی, اقلیم معتدل و مرطوب, منطقه جلگه ای