مازیار آصفی - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز
الناز ایمانی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

کسب هویت مطلوب و رهایی از هویت بحرانزا، از دغدغه های مطرح در حوزه معماری مسکن معاصراست. به منظور دستیابی به این مهم، پرداختن به مبانی و اصول مطرح در معماری و شهرسازی اسلامی وکاربردی کردن آن جهت بهرهگیری در مسکن معاصر ضروری به نظر میرسد.جنبههای کیفی و کمی فضاسازی در معماری و شهرسازی اسلامی، می بایست با توجه به نیازهای فطریو اجتماعی انسان معاصر مورد تحلیل قرار گیرد و به صورت متناسب و موزون همواره در دستور کارطراحی مسکن معاصر قرار گیرد. طیف وسیعی از پژوهشها به صورت تحلیلی-توصیفی در مسیر بررسیاین ارزشها تا به امروز انجام گرفته است ولی متأسفانه نمود عملی نتایج آن در معماری مسکن به ندرتمشاهده میشود. مسکن معاصر در دنیای کنونی با تحولات گسترده در زمینه تکنولوژی، علم، ارتباطات وفناوریهای ساخت و ساز و مصالح، پاسخهای جدیدی را میطلبد که در عین احترام به گذشته و سنتها،مرز بهرهگیری از الگوهای گذشته را مشخص کرده و به نیازهای انسان معاصر پاسخ دهد. جستجویمعماری خودی که بر فرهنگ غنی ایرانی استوار است خواستار تغییر و به نوعی نو شدن و سازگاری بیشتربا نیازهای امروز است که می تواند با استفاده از نردبان سنت به بام تعالی و هویت خاصی برسد.این مقاله سعی دارد تا با مطالعه در حوزه حکمت نظری و عملی اسلام در زمینه ویژگیهای فضاهایمسکونی و فلسفه زیبایی و هنر از دیدگاه اسلامی و با در نظر گرفتن نیاز های در حال تغییر استفاده کنندگانو تکنولوژیهای نوین به ارزیابی و ارایه پیشنهادهایی در زمینه الگوهای طراحی معماری مسکن معاصربپردازد. ساماندهی فضا در معماری مسکن اگر به طور مناسبی شکل بگیرد میتواند در تناسب مکملیفرهنگ ایرانی- اسلامی را در ساختار زندگی معاصر جاری سازد. بر اساس نتایج این تحقیق دستیابی بهفضاهای مطلوب و کارا با هدفی والا در معماری مسکن از طریق رعایت معیارهای پاسخدهی فضا مانند تحقق هویت اسلامی و فرهنگ اصیل ایرانی در زمینه معماری، احترام به سنتها، پیوند با طبیعت و در عینحال بهرهگیری از فناوریهای نوین امکانپذیر است.

هویت،دنیای معاصر، معماری مسکن، حکمت اسلامی، معماری اسلامی، شهرسازی اسلامی