علی بهنام فرد - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران٭ (مسوول مکاتبات)
اسماعیل خفاجه - کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
رسول علائی - کارشناسی ارشد فرآوری مواد معدنی، دانشکده مهندسی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران

زمینه و هدف: زهاب اسیدی معدن مهم­ترین مشکل محیط­زیستی ایجاد شده در اثر فرآیندهای معدن­کاری است. زهاب اسیدی به­ واسطه اکسیداسیون کانی­های سولفیدی موجود در باطله­های معدنی در نتیجه تماس آن­ها با آب و اکسیژن ایجاد می­شود. کارخانه فرآوری سنگان سالیانه ۶/۲ میلیون تن کنسانتره با عیار آهن بیشتر از ۶۶% تولید می­نماید. در طی این عمل­آوری سالیانه در حدود ۳/۱ میلیون تن باطله با عیار گوگرد در حدود ۴% تولید می­شود که به سد باطله ریخته می­شود. حضور کانی­های سولفیدی به همراه آب و اکسیژن در سد ­باطله می­تواند زهاب اسیدی تولید نماید. هدف از انجام این تحقیق بررسی پتانسیل تولید زهاب اسیدی باطله کارخانه است. روش بررسی: به منظور پیش­بینی قابلیت تولید زهاب اسیدی، از باطله کلی (به عبارتی مخلوط جریان­های مختلف باطله کارخانه) و همچنین به طور جداگانه از جریان­های مختلف باطله کارخانه نمونه­برداری شد. سپس پتانسیل تولید زهاب اسیدی نمونه­ها به روش تست استاتیکی اسید باز اصلاحی تعیین گردید. یافته­ها: نتایج نشان داد که نسبت پتانسیل خنثی­سازی به پتانسیل تولید اسید باطله نهایی ورودی به سد باطله برابر با ۰۴/۲ است. نتیجه­گیری: این تحقیق نشان داد که باطله کارخانه فرآوری سنگ آهن سنگان در محدوده نامشخص به لحاظ تولید اسید قرار دارد. بنابراین باید آزمایشات سینتیکی تکمیلی به منظور اطمینان یافتن از عدم تشکیل زهاب اسیدی به انجام رسد.  

مجتمع سنگ آهن سنگان, باطله, زهاب اسیدی, ﺁزمایش محاسبه اسید باز اصلاحی