حبیب مرادپور - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان
جابر اعظمی - استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان (مسئول مکاتبات)
عباسعلی زمانی - دانشیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان
احمدرضا عیسایی - دکترای جغرافیای طبیعی، مدیر گروه محیط زیست شرکت سهامی آب منطقهای فارس

زمینه و هدف: از آن جاییکه گونههای ماکروبنتوزها به طور قابل توجهی نسبت به آلودگیهای محیط زیست حساسیت نشان میدهند؛ میتوان از تغییرات ساختار اکولوژیک آن ها برای استنتاج بار آلودگی وارد شده به اکوسیستم استفاده کرد. لذا مطالعه حاضر با هدف شناسایی ماکروبنتوزها ساکن و هم چنین به منظور ارزیابی کارایی شاخص های تک معیاره و چند معیاره برای تعیین سلامت اکولوژیکی آب حوضه آبخیز بختگان در شهرستان اقلید انجام شد. روش بررسی: از نمونهبردار سوربر جهت نمونه برداری از ۸ ایستگاه در طول مسیر رودخانه سفید و گاوگدار که از سرچشمه های مهم رود کر در حوضه آبی بختگان است،  استفاده شد. ویژگی های شیمیایی شامل BOD، COD، نیترات، نیتریت، فسفات، آمونیاک و کلی‍فرم مدفوعی در آزمایشگاه و ویژگی های فیزیکی دما، pH، هدایت الکتریکی، اکسیژن محلول، سختی کل و کدورت در محل نمونه برداری اندازه گیری شد. یافتهها: تعداد ۸۱۶۱ ماکروبنتوزها در ۱۴ راسته و ۲۴ خانواده شناسایی شدند که بیش ترین فراوانی متعلق به راسته Amphipoda، خانواده Gammaridae با فراوانی ۶۶ درصد بود. ضریب همبستگی اسپیرمن (۸۱/۰ = r)، نشان داد که بین شاخص زیستی BMWP/ASPT  و ویژگی های زیستی وابستگی بیش تری وجود دارد. بحث و نتیجهگیری: گرچه نتیجه ی تحلیل های آماری بیان‍گر عدم اختلاف معنی دار آماری بین شاخصهای مورد مطالعه در ایستگاه های شاهد و غیر شاهد بود (۰۵/۰ Sig >)، اما تایید می کرد که کیفیت زیستی آب در تمام ایستگاهها در سطح متوسط به پایین می باشد. نتیجهگیری نهایی، ضمن تعیین بهترین شاخص، آن بود که وضعیت اکوسیستم مطالعه شده، مطلوب نیست.

اقلید, شاخص زیستی, کیفیت آب, بزرگ بی مهرگان آبزی