امید حیدری - کارشناسی ارشد، رشته برنامه ریزی محیط زیست، پردیس فنی، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، تهران، ایران (مسوول مکاتبات)
لعبت زبردست - استادیار، رشته برنامه ریزی محیط زیست، پردیس فنی، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، تهران، ایران
فهیمه عسگری راد - کارشناسی ارشد، رشته برنامه ریزی محیط زیست، پردیس فنی، دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، تهران، ایران

زمینه و هدف: تبلیغات محیطی به منزله ی رسانه ای جدید در گرافیک محیطی است که در چند سال اخیر درمناظر ومعابرشهری ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است. این تبلیغات در طرح اولیه شهرها، استفاده مناسب از فضاهای شهری ودرنظر گرفتن بافت وموقعیت اجتماعی شهر اهمیت دارد. هدف دراین پژوهش ارزیابی والویت بندی میزان اغتشاش مولفه های شاخص تبلیغات محیطی درمحدوده مورد بررسی است.  روش بررسی: روش کاردر پژوهش حاضرتوصیفی- تحلیلی بوده و دادههای موردنیاز از طریق ابزار پرسش نامه(طیف لیکرت) گردآوری گردید. فرضیه پژوهش حاضربه صورتی است که انتظارمی رود اغتشاش بصری درشاخص نما وتبلیغات محیطی بیش تر از متوسط نشود. آزمون فرضیه حاضربا تعیین شش مولفه انجام شد که عبارتند از: دید نامطلوب دراثروجود ریتمی ناهماهنگ درنماها وعناصر، دید نامطلوب دراثرنصب پوسترها وتبلیغات، دید نامطلوب دراثروجود تابلوهای کثیف، مناسب نبودن تابلوها از لحاظ شکل اندازه خوانایی، ابعاد نامناسب دروپنجره ساختمان ها ودید نامطلوب دراثرالحاقات موجود بر روی ساختمان ها، برای شاخص نما وتبلیغات محیطی وبا به کارگیری روش های میانگین آماری، فرضیه حاضر آزمون شد. درادامه هرکدام از مولفه ها با استفاده از نرم افزارExpert choice تحلیل سلسله مراتبی(AHP) شدند. یافته ها: ضمن شناسایی ابعاد مختلف تبلیغات محیطی، مولفه های شاخص نما وتبلیغات تعیین گردید، با توجه به نظر کارشناسان و بازدید میدانی معلوم شد که مولفه دید نامطلوب در اثر نصب پوسترها وتبلیغات بیش ترین آلودگی و از سویی دیگر مولفه ابعاد نامناسب در وپنجره ساختمان ها کم ترین میزان آلودگی را به خود اختصاص داد.  بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصله نشان داد که فرضیه پژوهش قابل پذیرش بوده ومیزان آن از حد متوسط بیش تر نمی باشد. لذا ازبین تبلیغات محیطی موجود درمحدوده مطالعاتی، تبلیغات موجود برروی کف پوش ها با کسب درجه خیلی زیاد، بیش ترین هیجان و اغتشاش بصری را ایجاد می کنند ولی درمقابل، بیلبوردها با کسب درجه خیلی کم، کم ترین اثربخشی را در رابطه با ایجاد اغتشاش محیطی دارند.  

تبلیغات محیطی, گرافیک محیطی, آلودگی بصری, فضاهای شهری