آمنه السادات پوریه - دکتری محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
نعمت ا... خراسانی - استاد گروه علوم محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران (مسوول مکاتبات).
فرهاد حسین زاده لطفی - استاد گروه ریاضی، دانشکده ریاضی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.
پروین فرشچی - استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، ایران.

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده های طبیعی گاه به عنوان عوامل مثبت و گاه به عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولوژی شهر یزد با استفاده از مدل تحلیل پوشش داده ها است. روش بررسی: برای نیل به این اهداف، ابتدا شاخص های ژئومورفولوژیک موثر بر رشد شهر یزد در طی ۳۰ سال (۹۲-۱۳۶۳) که شامل ارتفاع، شیب، جهت، زمین شناسی، مورفولوژی و واحد اراضی است شناسایی و سپس با استفاده پرسش نامه اهمیت آن ها در توسعه شهر مشخص گردید. در تطبیق بامطالعه حاضر، مدل تحلیل پوششی دادها طرح گردیده و کارایی واحدها با استفاده از نرم افزار GAMS محاسبه و واحدهای کارا شناخته شد. جهت تعیین کاراترین واحد از مدل اندرسون- پترسون بهره گرفته شد. یافته ها: بر طبق مدل تحلیل پوششی دادها در طی سال های موردمطالعه (۹۲-۱۳۶۳)، حدود ۱۶% توسعه شهر یزد کاملا کارا است. به عبارتی سال های ۱۳۶۴، ۱۳۶۵، ۱۳۸۴، ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ همواره کارایی صد در صد داشته اند و موقعیت شهر یزد در سال ۱۳۶۵ بر اساس شاخص های ژئومورفولوژی به عنوان پایدارترین واحد شناخته شد و با توسعه غالب شهر یزد به سمت جنوب غربی، میزان کارایی کاهش می یابد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان گر آن است که شاخص های شیب، رسوبات دشت دامنه ای و فضاهای مناطق شهری بیش ترین اهمیت را در توسعه شهر یزد دارا می باشند

ارزیابی پایداری, توسعه شهر, ژئومورفولوژی, تحلیل پوششی داده ها, یزد