سیده بهشاد زهرائی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهند سی معماری،گروه معماری و شهرسازی ، واحدگرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
مهدیه پژوهان فر - استادیار، گروه معماری، دانشکده فنی و مهندسی گرگان، دانشگاه گلستان (مسوول مکاتبات)

چکیده زمینه و هدف: آموزش و یادگیری از فعالیت های اصلی دانشگاه­ها بوده و رکن مهم و سرنوشت ساز توسعه انسانی می باشند و عامل تغییر و پیشرفت اجتماعی محسوب می­شوند. تعامل و حضور اجتماعی دانشجویان در فرآیند یادگیری، ازجمله عواملی است که می­تواند در کارآمدی دانشگاه­ها مفید باشد. باوجوداین امروزه سطح تعاملات اجتماعی در فضاهای دانشگاهی کاهش یافته است. مطالعات انجام شده حاکی از آن است که فضا باید واجد کیفیت بصری مطلوبی باشد تا در آن تعاملات اجتماعی صورت پذیرد. ازاین رو هدف از پژوهش حاضر، شناسایی معیارهای کیفیت بصری فضاهای آموزشی و بررسی میزان تاثیرگذاری این معیارها بر تعاملات اجتماعی دانشجویان می باشد. روش بررسی: روش تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع پیمایشی می باشد و ابزار مطالعه پرسشنامه محقق ساخته می باشد. یافته ها: اطلاعات موردنیاز از ۳۰۰ نفر از دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه گلستان و علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به صورت تصادفی جمع­آوری شد؛ که ۴۰ گویه کیفیت بصری و  ۶ گویه تعاملات اجتماعی را می­سنجند. بحث و نتیجه گیری:  نتایج حاصل از رگرسیون آنالیز نشان می­دهند که بین بعضی از ابعاد کیفیت بصری شامل: تنوع، تضاد، وحدت، خوانایی، توالی، جذابیت، پاکیزگی و دسترسی با تعاملات اجتماعی رابطه­ی معنی­داری اثبات شده و میزان تاثیرگذاری آن ها متفاوت است. دسترسی بیشترین (بتای ۸۲/۰درصد) و تاکید (بتای ۱۲/۰ درصد) پایین ترین تاثیر را بر تعاملات اجتماعی دانشجویان داشته است. این امر بیانگر این نکته است که، میزان تعاملات دانشجویان در فضاهای دانشگاهی متاثر از سطح کیفیت بصری این فضاها می­باشد. نتایج این پژوهش می تواند به معماران، طراحان و برنامه ریزان شهری در جهت طراحی فضاهای جدید یا توسعه فضاهای دانشگاهی مفید واقع شود.

کیفیت بصری, تعاملات اجتماعی, منظر, دانشگاه, فضاهای دانشگاهی