سرور کریمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان (مسوول مکاتبات)
حسین وارسته مرادی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حمید رضا رضایی - استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیلات و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجتبی قدیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان

زمینه و هدف: جنگل­ها یکی از منابع مهم تنوع زیستی در دنیا محسوب می­شوند. امروزه مهم ترین نقش حفاظتی بر عهده ی جنگل ها است. اکوسیستم­های جنگلی زیستگاه تعداد زیادی از گونه­های حیات­وحش است که در میان آن­ها می­توان به گونه­های متنوعی از پرندگان از جمله دارکوب­ها اشاره کرد. دارکوب ها به عنوان نماینده و شاخص تنوع زیستی پرندگان جنگل مطرح هستند. از جمله متغیرهای محیط­زیستی مهم اثرگذار بر نحوه پراکنش اعضای این خانواده ساختار جنگل و ارتفاع است. روش کار: در این تحقیق سه طبقه ارتفاعی شامل: طبقه ارتفاعی ۴۰۰-۰ متر با تیپ پوشش گیاهی آمیخته (انجیلی- ممرز- بلوط)، ۷۰۰-۴۰۰ متر با تیپ پوشش گیاهی ممرز- انجیلی و بالعکس و طبقه ارتفاعی ۱۰۰۰-۷۰۰ متر که در آن درخت راش به­عنوان گونه غالب مطرح است، در جنگل شصت کلاته انتخاب شدند. نمونه­برداری از پرندگان به روش نقطه­ای انجام پذیرفت و نوع و تعداد گونه­های دارکوب مشاهده شده در ۱۰۳ پلات نمونه­برداری در فصل­های تابستان و پاییز ثبت گردید. یافته­ها: نتایج حاصل از نمودار رسته­بندی تحلیل تطبیقی متعارف برای گونه­های دارکوب با متغیرهای محیط زیستی و ارتفاع از سطح دریا نشان داد که بیشترین فراوانی دارکوب سیاه و سبز به ترتیب در محدوده ۱۰۰۰-۷۰۰ و ۷۰۰ -۴۰۰ متری سطح دریا بوده است. همچنین رابطه­ی معنی­داری بین فراوانی دارکوب خال­دار بزرگ و ارتفاع مشاهده نشد. بحث و نتیجه­گیری: با توجه به نتایج مشخص شد که دارکوب سبز و خال­دار بزرگ انعطاف­پذیری بالاتری در نحوه انتخاب زیستگاه داشته و دارکوب سیاه بر خلاف دو گونه دیگر به زیستگاه های جنگلی با تیپ پوششی راشستان و ساختار جنگلی بالغ وابسته است، بنابراین لزوم کنترل بهره برداری شدید از چنین زیستگاه هایی امری ضروری است

خانواده دارکوب ها, پراکنش, متغیرهای محیط زیستی, جنگل شصت کلاته