مرتضی ادیب - استادیار گروه معماری منظر، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهیدبهشتی، تهران.
سعید نوروزیان ملکی - استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی

زمینه و هدف: پایداری واژه­ای است که امروزه در بسیاری از زمینه­های مربوط به توسعه و ساخت و ساز به صورت مستمر در چارچوب گفتمان حوزه­های مزبور به کار گرفته می شود. بررسی مفهوم پایداری با تاکید بر پایداری محیطی رابطه متقابل دو عامل اصلی انسان و محیط را مورد تاکید قرار می دهد. سکونت­گاه­های بشری و سیستم های اقتصادی انسان با محیطی که در آن زندگی می­کنند به هم آمیخته است. در این پژوهش تلاش شده است با بررسی و درک صحیح و آگاهانه از مولفه­های تاثیرگذار بر موضوع پایداری، به شناسایی اثرگذاری و تحقق­پذیری اصول مطرح در زمینه پایداری در طراحی محیط پرداخته شود. روش بررسی: متناسب با پژوهش، با روش تحلیل محتوا به تجزیه و تحلیل اطلاعات پرداخته شد، سپس برای سنجش شاخص­های مورد بررسی از روش پیمایشی جهت پاسخ دادن به فرضیات پژوهش استفاده گردید. در این راستا با مطالعه منابع موجود، مولفه­های ­موثر بر مقوله پایداری محیطی استخراج گردید. با فرض وجود هم­بستگی مثبت بین متغیرهای مستقل و وابسته، با طرح، توزیع و جمع­آوری پرسش­نامه، آرا و عقاید جامعه متخصصان، مورد بررسی قرار گرفت. به این منظور، ۴۵ پرسش­نامه در بین اساتید معماری و معماری منظر دانشگاه­های شهیدبهشتی، تهران­، علم و صنعت ایران، تربیت مدرس و بین­المللی امام­خمینی توزیع شد. با حذف پرسش­نامه­های ناقص، در نهایت ۳۱ پرسش­نامه مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: میزان تاثیر و اولویت مولفه­های ”رابطه انسان-طبیعت“، ”محدودیت­ها“، ”مکان“، ”تنوع“، ”رابطه متقابل“، ”آموزش“ و ”جریان اطلاعات“ به دست آمده در بخش موضوع تحقیق­، توسط متخصصان سنجیده شد. به منظور وزن­دهی هر ­یک از مولفه­های اولویت­بندی شده توسط متخصصین­، وزن هر مولفه با توجه به تعداد دفعات قرارگیری در هر یک از اولویت­ها و با اعمال ضریب مربوط به آن اولویت محاسبه گردید. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که اختلافات آماری معناداری میان اولویت­بندی متخصصان معماری و معماری منظر نسبت به برخی از اصول پایداری در طراحی محیط وجود دارد.

پایداری, معماری, معماری منظر, روش دلفی