مجتبی رفیعیان - دانشیار گروه شهرسازی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه تربیت مدرس
زهراالسادات اردستانی - استادیار گروه شهرسازی، دانشکده هنرو معماری، دانشگاه خوارزمی تهران (مسوول مکاتبات).

زمینه و هدف: از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال ۱۹۹۲ مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی در زمینه های مختلف توسعه و حفاظت محیط زیستی در سطح بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان امری مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارایه می­کند و مسوولین را تا حد ممکن به بکارگیری این رویکرد ملزم می­­­­کند. روش بررسی: براساس رجوع به اسناد معتبر بین­المللی و علمی و با استناد به پروژه­های در حال انجام در جهان در این زمینه، سازوکارهای مداخلاتی در رویکرد انتقال حق توسعه مورد شناخت و بازبینی قرار خواهد گرفت و همچنین چگونگی بکارگیری معیارها، مولفه­ها و شاخص­های مورد توجه این موضوع برای حفاظت محیط زیستی بیان خواهد شد. یافته ها: رشد فزاینده برنامه های توسعه، چه آگاهانه و چه خود به خودی، به هشدارهای محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی منجر شد. در پاسخگویی به مسایل و بحران­های ناشی از آن­ها، مفاهیم و رویکردهای جدیدی برای توسعه­های آتی مطرح گردید که یکی از آن­ها رویکرد انتقال حق توسعه می­باشد. بحث و نتیجه گیری: این رویکرد باعث می­شود تا مالکان داوطلبانه در حفاظت مناطق طبیعی و حساس محیطی و فضاهای باز و زمین­های کشاورزی شرکت کنند و دولت نیز مجبور به پرداخت غرامتی نشود. در این مقاله سعی بر تشریح این رویکرد، اهداف و مکانیزم­های آن گردیده است. 

حفاظت محیط زیستی, حق توسعه, انتقال حق توسعه, طرح های توسعه شهری