محسن سعیدی - استاد، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم وصنعت ایران
محمد فخاری - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه علم وصنعت ایران (مسوول مکاتبات) .

زمینه و هدف: فلزات سنگین موجود در رسوبات دارای پیوندهای متفاوتی با اجزای مختلف رسوب هستند. عوامل متعددی باعث تغییر در فازهای پیوندی فلزات موجود در رسوب می­گردند که یکی از آن­ها تغییر پتانسیل اکسیداسیون و احیا (شرایط رداکس) در رسوبات است. یکی از عواملی که باعث تغییر پتانسیل رداکس در محیط رسوبات می­گردد، تغییر شرایط رسوبات از بی­هوازی به هوازیست. روش بررسی: در این تحقیق میزان تاثیر تغییر پارامتر پتانسیل اکسیداسیون و احیا در تغییر فازهای پیوندی فلزات موجود در رسوبات بستر تالاب بین المللی انزلی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: برای تغییر شرایط رداکس، نمونه رسوبات به دست آمده از تالاب انزلی، طی مدت یک ماه در معرض هوادهی قرار گرفت و در زمان­های ۰، ۱، ۷، ۲۱ و ۲۸ روز میزان Eh و pH اندازه­گیری شد. در زمان­های یاد شده از رسوبات نمونه برداری گردید و میزان فلزات سنگین Cu، Zn، Ni و Cr در فازهای پیوندی مختلف با استفاده از آزمایشات استخراج متوالی تعیین شد.  بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، بیش­ترین میزان فلز مس در پیوند با مواد آلی و سولفیدی و عمده فلز روی در پیوند با اکسید­های آهن و منگنز بود. در حالی که فلزات کرم و نیکل بیش­تر در فاز سخت و باقی­مانده حضور داشتند. همین­طور با ادامه روند هوادهی، ۸ تا ۲۳ درصد از فلزات موجود از رسوبات آزاد و وارد فاز محلول شدند. این آزاد سازی عمدتا از فاز پیوندی با مواد آلی و سولفیدی صورت گرفت. 

فلزات سنگین, فازهای پیوندی, پتانسیل اکسایش احیا, تالاب انزلی