امید خانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی اصفهان
علیرضا خزعلی - استادیار، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی اصفهان
محسن محمدی - استادیار، دانشکده مهندسی شیمی، دانشگاه صنعتی اصفهان

پایین بودن ضریب بازیافت در مخازن مختلف اهمیت فرآیندهای ازدیاد برداشت در صنعت نفت را بسیار مهم و حیاتی نشان داده است. تزریق گاز به عنوان یکی از روش های پرکاربرد در ازدیاد برداشت، سهم قابل توجهی در بازیافت نفت باقی مانده در مخزن دارد. حرکت گاز در محیط متخلخل به دلیل گرانروی کم و سرعت بالا همواره با چالش میان شکنی سریع در مخزن مواجه هست که سبب خواهد شد ضریب بازیافت حجمی به صورت قابل توجهی در تزریق گاز افزایش نداشته باشد. یکی از راه حل های برخورد با چالش های تزریق گاز، استفاده از فوم است. فوم که متشکل از حجم زیاد گاز و مقداری مایع است به دلیل مقاومت در برابر حرکت سبب خواهد شد که جاروب حجمی مخزن نسبت به گاز بهبود پیدا کرده و همچنین زمان میان شکنی تزریق افزایش یابد. برهمکنش مواد فعال سطحی در سطح مایع سبب تشکیل حباب های فوم خواهد شد. یکی از پارامترهای موثر در ارزیابی برهمکنش سطح، پتانسیل زتا است. در مطالعه حاضر تاثیر پتانسیل زتا بر پایداری فوم کربن دی اکسید تشکیل شده از مایع شامل نانوذره SiO۲ و سورفکتانت سدیم دودسیل سولفات مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمدهنشان داد که حضور نانوذره SiO۲ سبب افزایش پایداری فوم خواهد شد. بر اساس ارزیابی پتانسیل زتا در pHهای مختلف و تاثیر آن بر پایداری فوم، نتایج به دست آمدهنشان داد که با افزایش pH تا محدوده عدد ۱۱ پایداری فوم افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که رابطه عکس بین پتانسیل زتا با پایداری فوم وجود دارد به گونه ای که هر چقدر پتانسیل زتا کمتر باشد فوم پایدارتری تشکیل خواهد شد

پایداری فوم، پتانسیل زتا، نانوذره، سورفکتانت، ازدیاد برداشت نفت