فاطمه معصومی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی منطقه ای، دانشگاه علم وصنعت ایران، تهران، ایران
عبدالهادی دانشپور - دانشیار گروه شهرسازی، دانشگاه علم وصنعت ایران، تهران، ایران
احمد خلیلی - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه علم وصنعت ایران، تهران، ایران

پس از بلوغ هوشمندسازی در مقیاس شهری، منطقه هوشمند به عنوان رویکردی بر گرفته از شهر هوشمند در مقیاس منطقه، یک ضرورت برای برنامه ریزی و توسعه منطقه ای به حساب میرود. منطقه هوشمند با در بر گرفتن کلانشهرها، شهرها، روستاها و مناطق اطراف قابلیت برنامه ریزی برای یک (کل مشترک) را دارد، با استفاده از مراکزی به عنوان گره های دیجیتال شهری قابلیت ارتباط و مخابرات اطلاعات را به مناطق دیگر میسر میکند. رشد سریع علم فناوری اطلاعات و ارتباطات و ظهور مفاهیمی جدید فناوری، موجب دگرگونی زیرساختهای شهرها و کلانشهرهای امروز شده است. به همین منظور ضرورت برنامه ریزی منطقه ای و پیشرفت علم ارتباطات ضرورت ایجاد مناطق هوشمند را بیش از پیش ایجاب میکند. در این مقاله سعی شده است که با مرور بر تجارب جهانی و مدلهای مفهومی بدست آمده از مناطق هوشمند، چارچوبی استخراج گردد که در آن انواع گونه بندی مدلهای مفهومی هوشمندسازی مناطق ارائه شود. با بررسی۱۰ مقاله لاتین من باب هوشمندسازی در مناطق کلانشهری در سرتاسر دنیا و بررسی مدلهای مفهومی ارائه شده در آنها جدولی ارائه شده است که مقیاس، هدف،ابعاد و یافته های هر پژوهش را با یکدیگر مقایسه کرده است. هدف از این پژوهش شناخت مدل های مفهومی ارائه شده در مناطق هوشمند و بررسی آنها جهت شناسائی عوامل اثرگذار و اثرپذیر از مناطق هوشمند و همچنین شناخت بهتر ما از این عوامل جهت برنامه ریزی منطقه ای هوشمند میباشد. روش این پژوهش توصیفی-تحلیلی و با استناد بر تجارب خارجی می باشد و رویکردی قیاسی دارد و با استفاده از منابع کتابخانه ای-اسنادی مورد بررسی قرارگرفته است. در نهایت با توجه به هدف پژوهش در قالب نتیجه گیری، با توجه به مدلهای مفهومی هوشمند بررسی شده به ارائه مدل مفهومی مناطق هوشمند پژوهش حاضر پرداخته شده است.

منطقه هوشمند- هوشمندسازی - زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات - مدل مفهومی