عباس رنجبر سعادت آبادی - دانشیار، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
ابراهیم فتاحی - دانشیار، پژوهشگاه هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران
پروانه عسگرزاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS، دانشگاه تهران، تهران، ایران
مهناز کریم خانی - دانشجوی دکتری هواشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

مشکلات ناشی از شرایط جوی در محورهای کوهستانی البرز، بهویژه در فصل زمستان، از موارد قابل مطالعه در زمینه علوم هواشناسی است. بنابراین، قرارگیری موقعیت مناسب ایستگاههای هواشناسی جادهای از اهمیت بسزایی برخوردار است. بدین منظور، برای تعیین مکان مناسب ایستگاههای هواشناسی جادهای، معیار مخاطرات اقلیمی شامل بارش، یخبندان برای شاخصهای زمان شروع و خاتمه و تعداد روزهای یخبندان، دما جهت بررسی دمای کمینه و بیشینه با مقدار کمتر از ۱۰- و بیشتر از ۳۵ درجه سلسیوس، دادههای ماهوارهای سطح پوشش برف، معیار ژئومورفولوژیکی شامل ریزش سنگ، نقاط زمینلغزش و گسلهای فعال، معیار ترافیکی شامل نقاط پرتصادف و شرایط محیطی معیار اقتصادی-امنیتی قرار میگیرد. سپس، با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسلهمراتبی و وزندهی به هر یک از معیارها، نقشه نهایی الویتبندی محور چالوس و هراز تهیه و ایستگاههای هواشناسی جادهای پیشنهاد داده میشود. نتایج نشان داد که پس از الویتبندی محورها از نظر نیاز به ایستگاههای جدید، با تحلیل Location-Allocation و بررسی فواصل بهینه محورها از راهداری، جایگاههای سوخت، دوربینهای نظارتی، و روستاهای اطراف محور، ایستگاههای نهایی در قطعات الویتدار محور چالوس در محدوده کیاسر، مرزنآباد، خرگوشدره، و ولیآباد و در محور هراز در محدوده پلور، مبارکآباد- آبعلی، راهداری حدفاصل رودهن- بومهن، و رینه هستند. با توجه به شرایط منطقه معرفیشده، قابلیت تغییر ایستگاهها در محدوده ۱ تا ۵ کیلومتری نقطه معرفیشده وجود دارد و هر ایستگاه هواشناسی منطقهای درحدود ۳۰ کیلومتر را پوشش میدهد.

فرایند تحلیل سلسلهمراتبی, محورهای کوهستانی البرز, مخاطرات اقلیمی, معیار ترافیکی, معیار ژئومورفولوژیکی