اکبر عروتی موفق
ابوالقاسم اسدی - هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان

در میان اوصاف ثبوتی خداوند، صفت اراده از اهمیتی ویژه برخوردار است. در حالی که عموم فلاسفه و متکلمین مرید بودن خداوند را پذیرفته­اند، ولی در مورد معنای آن اختلافات زیادی بین فلاسفه و نحله­های مختلف کلامی در طول تاریخ بوجود آمده است در این مقاله که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده با مراجعه به آثار ابن سینا و اسپینوزا صفت اراده و مباحث مربوط به آن به صورت تطبیقی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. این مقاله با توجه به گستردگی مباحث مطرح در مورد اراده به سه سوال اساسی پاسخ می­دهد؟۱- اراده الهی چه معنایی دارد و چه تفاوت معنایی با اراده در انسان دارد؟ ۲- رابطه اراده الهی با ذات او و سایر صفاتش چیست؟ ۳- رابطه اراده خدا با اراده انسان چگونه است؟ از تاکیدات مکرر ابن­سینا به عدم تغایر مفهومی همه صفات الهی و بخصوص دو صفت اراده و علم الهی، این نتیجه حاصل می­آید که او هم مانند اسپینوزا نمی­خواهد همان معنی متعارف اراده را که در مورد انسان به کار می­رود، به خداوند نسبت بدهد.واژگان کلیدی: اراده- اراده الهی- ابن سینا- اسپینوزا

اراده- اراده الهی- ابن سینا- اسپینوزا