رحیم ناصری - گروه تکنولوژی تولیدات گیاهی، آموزشکده فنی مهندسی و کشاورزی دهلران، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران
امیر میرزایی - بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ایلام، ایران
امین عباسی - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه

به منظور بررسی اثر قارچ میکوریزا بر فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان و خصوصیات فیزیولوژیکی ارقام مختلف جو در شرایط دیم، آزمایشی مزرعه ای در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی سرابله طی سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل عامل ارقام جو (محلی، ماهور، خرم و فردان) و تیمار منابع کودی شامل: شاهد (عدم مصرف هیچ منبع کودی)، ۵۰ درصد کود شیمیایی فسفر، قارچ میکوریزا (Glomus mosseae, Glomus etunicatum and Rhizophagus irregularis)، قارچ میکوریزا+۵۰ درصد کود شیمیایی فسفر و ۱۰۰ درصد کود شیمیایی فسفر بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که اثر برهمکنش رقم×منابع کودی بر فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان و خصوصیات فیزیولوژیکی تاثیر معنی دار داشت. رقم جو فردان در قارچ میکوریزا+۵۰ درصد کود شیمیایی فسفر موجب افزایش فعالیت های آسکوربات پراکسیداز (۷/۸۵ درصد)، گلوتاتیون پراکسیداز (۵/۸۶ درصد)، کاتالاز (۱/۷۶ درصد)، پراکسیداز (۳/۷۷ درصد)، سوپر اکسید دسموتاز (۹/۷۶ درصد)، کلروفیلa (۶/۸۸ درصد)، کلروفیل b (۹۲ درصد) و موجب کاهش میزان مالون دی آلدئید (۹/۶۲ درصد) و پراکسیدهیدروژن (۰۶/۹۶ درصد) گردید و رقم جو محلی در تیمار شاهد (عدم مصرف کود شیمیایی فسفر و قارچ میکوریزا) دارای کمترین میزان فعالیت های آسکوربات پراکسیداز، پراکسیداز، سوپر اکسید دسموتاز و رنگیزه های فتوسنتزی بودند. با توجه به نتایج این پژوهش، در بین ارقام جو دیم مورد استفاده رقم جو فردان به همراه قارچ میکوریزا+۵۰ درصد کود شیمیایی فسفر در زراعت دیم به دلیل بالا بودن صفات فیزیولوژیکی می تواند توصیه گردد.

آنزیم های آنتی اکسیدان, تنش خشکی, کلروفیل, میکوریزا