آوا کندری - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان مشهد
زهرا علیزاده - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان مشهد

علم زیست شناسی به دلیل تنوع، گوناگونی، پیچیدگی و گونه های جانداران و ماهیت آن، کشف قوانین حاکم بر زندگی موجودات زنده، از گسترده ترین و جذابترین رشته های علوم تجربی است. پژوهش حاضر هدف خود را بر بازنمایی و سنجش میزان پویایی کتاب جدیدالتالیف زیست شناسی پایه دوازدهم در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ براساس تکنیک ویلیام رومی نهاده است. در این تحلیل، فعال، خنثی و یا غیرفعال بودن سه مولفه متن، تصاویر و سوالات فعالیتهای کتاب از طریق محاسبه ی ضریب درگیری ادانش آموزان بررسی گردید. روش پژوهش تحلیل محتوای کمی و روش آماری توصیفی است. جامعه آماری کتاب مذکور و نمونه آماری به روش نمونه گیری تصادفی، فصل اول کتاب انتخاب گردید. جهت تعیین روایی از مقوله ها و کدهای تکنیک ویلیام رومی و تعیین پایایی از فرمول هولستی استفاده شده است. ضریب درگیری ادانش آموزان در متن، تصاویر و سوالات فعالیت ها به ترتیب ۰/۱۳، ۰/۰۹۵ و ۲ است براساس اینکه محدوده ی پایین تر از ۰/۴ بیانگر غیرفعال بودن و بین ۰/۴ تا ۱/۵ بیانگر فعال بودن و بالاتر از ۱/۵ بیانگر درگیری بیش از توان ادانش آموزان است، متن و تصاویر غیر فعال هستند و پویایی لازم را ندارند اما سوالات فعالیتها، بیش از حد، فعال است، بنابراین ادانش آموزان را به فعالیتهای عملی متناسب با اهداف کتاب، درگیر نمی کند و بیانگیزگی و دلزدگی آنها را نسبت به یادگیری به همراه خواهد داشت.

تحلیل محتوا، میزان پویایی، کتاب زیست شناسی پایه دوازدهم، تکنیک ویلیام رومی، ضریب درگیری