فرشته آزادبخت - دانشجوی کارشناسی ارشد تکنولوژی بذر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
عبدالمجید سهیل نژاد - استادیار، گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
زهرا مرادیان - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
خدیجه احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
رحیم بازمکانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اصلاح نباتات، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
طاهره کریمی - دانشجوی کارشناسی ارشد تکنولوژی بذر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
سمیرا علیپور - دانشجوی کارشناسی ارشد تکنولوژی بذر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

به منظور بررسی تاثیر فلزات نیکل و سرب بر خصوصیات جوانه­زنی و رشد گیاهچه کتان، آزمایشی به­صورت طرح پایه کاملا تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۵ در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل مصرف فلزات سنگین  سرب ( شاهد، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۷۵۰ میکرومولار) و فلز نیکل (۲۰۰، ۴۰۰ و ۶۰۰ میکرومولار) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر فلزات سنگین بر صفات درصد و سرعت جوانه­زنی، طول ریشه­چه، ساقه­چه و گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه، شاخص طولی بنیه گیاهچه و محتوای نسبی آب در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. نتایج نشان داد که بیش­ترین درصد جوانه­زنی (۶۶/۹۸ درصد) و سرعت جوانه­زنی (۸۶/۱۱ یک/ روز) در تیمار شاهد بدست آمد. هم­چنین مصرف سرب شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان را نسبت به شاهد کاهش داد. اما سرب دارای اثر بازدارندگی کم­تری بر شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان نسبت به همه غلظت­های نیکل داشت. با افزایش غلظت فلز نیکل اثر کاهنده آن افزایش یافت به طوری که کم­ترین شاخص­های جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان در غلظت ۶۰۰ میکرومولار فلز نیکل مشاهده شد. به­طور کلی نتایج نشان داد که فلزات نیکل و سرب منجر به کاهش جوانه­زنی بذر و رشد گیاهچه کتان شدند.  

درصد جوانه زنی, سرب, شاخص بنیه گیاهچه, کتان, نیکل