عاطفه شجاعیان - گروه زراعت و اصلاح نباتات -دانشگاه شاهد - دانشکده کشاورزی.
طاهره کریمی - گروه زراعت و اصلاح نباتات -دانشگاه شاهد-دانشکده کشاورزی.
خدیجه احمدی - گروه زراعت و اصلاح نباتات -دانشگاه شاهد-دانشکده کشاورزی.

به منظور بررسی اثر تیمار های فیزیکی و شیمیایی بر تحریک جوانه زنی و شکست خواب بذر گیاه دارویی سس، پژوهشی به صورت طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه علوم و تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال ۱۳۹۴ اجرا شد. عوامل آزمایش شامل: شاهد، خراش دهی با کاغذ سمباده به مدت پنج دقیقه، خراش دهی شیمیایی با اسید سولفوریک ۹۸ درصد به مدت پنج دقیقه، خیساندن در آب مقطر به مدت یک ساعت، چینه سرمایی (در دمای ۴ درجه سانتی گراد) به مدت یک ساعت، چینه گرمایی (در دمای ۶۰ درجه سانتی گراد) به مدت یک ساعت و آب داغ (در دمای ۷۰ درجه سانتی گراد) به مدت یک ساعت بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای مختلف جوانه زنی بر صفات درصد جوانه زنی کل، درصد جوانه ی نرمال، درصد جوانه ی غیر نرمال، سرعت جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی و بنیه بذر در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیش ترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار خراش دهی با کاغذ سمباده (۸۵ درصد) و کم ترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار چینه سرمایی (۶۷/۱ درصد) بود. بیش ترین و کم ترین شاخص وزنی بنیه بذر به ترتیب مربوط به تیمار آب داغ (۶۶/۶) و اسید سولفوریک (۲۸۳/۰) بود. به طور کلی تیمار خراش دهی با سمباده جهت حصول بالا ترین درصد جوانه زنی و تیمار آب داغ جهت افزایش بنیه بذر سس توصیه می شود.

درصد جوانه زنی, خراش دهی, سرمادهی, سس