فیروز صلاحی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گرگان
سید مجید عالیمقام - دانشجوی دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سراله گالشی - استاد گروه زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

در تولید محصولات زراعی، کیفیت بذر از اهمیت زیادی برخوردار است. کاهش کیفیت بذر باعث افزایش حساسیت به تنشهای محیطی میگردد. در این راستا به منظور بررسی اثر مستقیم زوال بذر و عمق کاشت بر برخی از شاخصهای رشدی سویا، در سال ۱۳۹۲ آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در پنج تکرار در گلخانهی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح عمق کاشت (۳، ۵، ۷ و ۹ سانتیمتر) و ۵ سطح تسریع پیری (به مدت ۰، ۲۴، ۳۶، ۴۸ و ۷۲) بودند. صفات اندازهگیری شده در این مطالعه شامل تراکم بوته در گلدان، ارتفاع بوته، سطح برگ بوتهها در گلدان، وزن خشک برگ، ساقه و کل بوتهها در گلدان در مرحله گلدهی بودند. به منظور از بین بردن اثر غیر مستقیم فاکتورهای زوال و عمق کاشت بر روی شاخصهای رشدی، از تجزیه کوواریانس استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که جهت رسیدن به استقرار و رشد مناسب سویا، سطح زوال بذر در تعیین عمق مناسب کشت نقش زیادی دارد. به طوریکه در سطوح کم زوال (۰ و ۲۴ ساعت) عمق بهینه کاشت در حدود ۶ سانتیمتر و برای سطوح زوال متوسط (۴۸ ساعت زوال) عمق کاشت ۳ سانتیمتر به عنوان مناسبترین عمق کاشت شناخته شد. بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق در صورت عدم دسترسی به بذر مناسب، با آگاهی از مقدار زوال بذرها و رعایت عمق مناسب کاشت، میتوان به استقرار و رشد مناسب سویا امیدوار بود.

اثر مستقیم زوال, تجزیه کوواریانس, سویا, عمق بهینه کاشت