غلامحسین داوری نژاد - استاد، گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
ساجده کریم پور - فارغ التحصیل دکتری، گروه علوم باغبانی و مهندسی فضای سبز، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور تولید درختان خودریشه گلابی رقم ʼنطنزʽ (Pyrus communis cv. Natanz) در شرایط درون شیشه ای سه آزمایش جداگانه برای بهبود پرآوری شاخه (تاثیرات BAP و Fe-NaEDDHA)، استقرار مریستم (تاثیرات BAP و GA۳) و ریشه دهی ریزشاخه ها (تاثیرات IBA و NAA) در قالب طرح کاملا تصادفی به اجرا در آمد. شاخه ها در محیط کشت PMI (MS ×۱.۵ CaCl۲. ۲H۲O, KH۲PO۴ and MgSO۴. ۷H۲O) حاوی ۵/۱ میلی گرم بر لیتر BAP و صفر میلی گرم بر لیتر Fe-NaEDDHA پرآوری شدند (۵۰/۵ شاخه/ریزنمونه) و رشد طولی خوبی داشتند در صورتی که غلظت های پایین BAP و Fe-NaEDDHA برگ های بالغ بیشتری را تولید کرد. محیط کشت PMI غنی شده با ۱ میلی گرم بر لیتر BAP بعلاوه ۱۵۰ میلی گرم بر لیتر Fe-NaEDDHA برای پرآوری شاخه نطنز بدلیل بالاترین میزان در رشد رویشی و بالاترین کیفیت شاخه های پرآوری شده پیشنهاد می شود. محیط کشت MS حاوی ۵/۰ میلی گرم بر لیتر BAP و ۵/۰ میلی گرم بر لیتر GA۳ و یا ۱ میلی گرم بر لیتر BAP (۸۱ درصد) و ۱/۰ میلی گرم بر لیتر GA۳ (۶۳ درصد) به ترتیب بالاترین درصد استقرار مریستم را داشتند. ریزشاخه های درون شیشه ای نطنز از طریق فروبری سریع در محلول IBA+NAA (۱۰۰۰+۱۰۰۰ میلی گرم بر لیتر) و سپس قرار دادن در محیط کشت PMI ریشه دار شدند.

ریزازدیادی, ریشه دهی, کشت مریستم, Fe-NaEDDHA