خداداد مصطفوی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محمد ضابط - دانشگاه بیرجنددانشکده کشاورزی

به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی، ترکیب پذیری خصوصی و تعیین بهترین تسترها برای برنامه های به نژادی در گندم نان از بای پلات داده های دای آلل استفاده گردید. والدین شامل ارقام گاسکوژن، قدس، گاسپارد ، پیشتاز ، البرز ، طوس و سرداری و دورگ های اصلی حاصل از تلاقی آنها در سال زراعی 1389 - 1388 با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار ارزیابی شدند. تجزیه واریانس تنوع معنی داری بین ژنوتیپ ها برای تمامی صفات مورد بررسی نشان داد. جهت ارزیابی پتانسیل ارقام از روش گرافیکی GGE bi-plot استفاده گردید. صفات مورد بررسی عبارت بودند از عملکرد دانه در کرت، وزن دانه در بوته، وزن هزار دانه، وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته، طول ریشک، طول پدانکل و تعداد دانه در سنبله. برای عملکرد دانه بیشترین ترکیب پذیری عمومی مربوط به رقم گاسپارد و بعد از آن به ترتیب متعلق به ارقام البرز، پیشتاز، سرداری، گاسکوژن، طوس و قدس بود. بیشترین ترکیب پذیری خصوصی نیز به ترتیب مریوط به ارقامپیشتاز، البرز، گاسکوژن، سرداری، گاسپارد، قدس و طوس بود. رقم گاسکوژن به دلیل اینکه با سه رقم (گاسپارد، سرداری، طوس) هیبریدهای مناسبی تولید نمود بهترین تستر تشخیص داده شد. برای صفت وزن هزار دانه نیز رقم گاسکوژن بهترین تستر بود

گندم نان، دا یآلل، ترکی بپذیری، بای پلات