فرزاد قدرتی آورسی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
جلال جلیلیان - دانشیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
سینا سیاوش مقدم - استادیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

به­ منظور مطالعه اثر کودهای مختلف بر کاهش آثار تنش کم­آبی در ذرت علوفه ای (KSC۷۰۳)، آزمایشی به­صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال ۱۳۹۵ در آذربایجان غربی اجرا شد. تیمارهای آبیاری شامل آبیاری در ۸۰ درصد ظرفیت زراعی (آبیاری معمولی) و آبیاری در ۵۰ درصد ظرفیت زراعی (تنش کم­آبی) به­عنوان عامل اصلی و منابع کودی شامل شاهد (آب­پاشی)، کود آلی-زیستی، محلول­پاشی کودهای کامل (شیمیایی، نانو) و کاربرد توام ۵۰ درصدی کودها (آلی-زیستی + نانو، آلی- زیستی + شیمیایی، شیمیایی + نانو) به­عنوان عامل فرعی آزمایش در نظر گرفته شدند. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که بیش­ترین میزان رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل­های a و b) تحت شرایط آبیاری معمولی و کاربرد توام ۵۰ درصدی کود های شیمیایی+نانو به­دست آمد و سبب شد که بیش­ترین میزان عملکرد علوفه تر (۷۰ تن در هکتار) و خشک (۳۲ تن در هکتار) به­دست آید. این ترکیب تیماری سبب افزایش ۴۷ درصدی عملکرد علوفه تر و خشک ذرت در مقایسه با تیمار کودی شاهد شد. بیش­ترین میزان پرولین از تیمار کود نانو تحت شرایط تنش کم­آبی به­دست آمد. بیش­تر تیمار های کودی منجر به افزایش پتاسیم برگ تحت هر دو شرایط آبیاری شدند. همچنین، کاربرد اغلب تیمارهای کودی تحت شرایط آبیاری معمولی، سبب افزایش پروتئین خام، هضم­پذیری ماده خشک، کربوهیدرات های محلول در آب و میزان فیبر خام در مقایسه با تیمار شاهد شد. به­طور کلی بر اساس نتایج این تحقیق، کاربرد توام ۵۰ درصدی کودهای شیمیایی + نانو به­دلیل بهبود برخی ویژگی های کمی و کیفی ذرت علوفه ای، به­عنوان ترکیب تیماری تاثیرگذار تحت هر دو شرایط آبیاری تعیین شد.

پروتئین خام, پرولین, کود زیستی, کود شیمیایی, کود نانو