کسری اصفهانی - استادیار، گروه زیست فرآورده های گیاهی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران
متین عادل - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زیست فرآورده های گیاهی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران
تهمینه لهراسبی - استادیار، گروه زیست فرآورده های گیاهی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری، تهران، ایران

جو (Hordeum vulgare L.) یکی از مهم­ترین گیاهان زراعی در دنیا است و به­عنوان یک سامانه تولید پروتئین­های نوترکیب نیز در بیوتکنولوژی کشاورزی اهمیت یافته است. در گیاهانی مانند غلات که باززایی و تراریختی آن­ها مشکل است، در برخی موارد بیان موقت یا گذرای ژن به­عنوان جایگزینی برای روش پایدار در نظر گرفته می­شود. بیان موقت ژن توسط آگروباکتریوم (Agroinfiltration)، روشی ارزان و سریع برای بررسی عملکرد ژن­ها و بررسی عملکرد عناصر موثر بر بیان ژن (نواحی ترجمه نشونده، اینترون­ها، عوامل رونویسی و پروموترها) است. با استفاده از این روش، بررسی نحوه کارکرد سازه ژنی فقط با گذشت چند روز و بدون پشت سر گذاردن مراحل وقت گیر باززایی گیاه امکان­پذیر است. به­منظور بهینه­سازی این روش در گیاه جو، اثر تیمارهای مختلف مانند نوع بافت، سن گیاه، محل برگ، غلظت استوسیرینگون، زمان بررسی پس از تلقیح، سویه آگروباکتریوم، غلظت (OD) محیط القا، نوع روش، مدت زمان فعالیت پمپ خلا و تعداد آن و نیز ژنوتیپ بر بیان موقت ژن گزارشگر  ß-glucuronidaseدر برگ گیاه جو در این تحقیق بررسی شد. علاوه بر آن، اثر محیط القا، سویه آگروباکتریوم و ژنوتیپ بر بیان موقت ژن گزارشگر در جوانه گیاه جو نیز مورد مطالعه قرار گرفت. بیان موقت ژن ß-glucuronidase در تمامی نمونه­های جوانه رقم بهمن و ژنوتیپ EC-۸۲-۶ گیاه جو که با سویه GV۳۳۰۱ آگروباکتریوم واجد این سازه در محیط القا با غلظت استوسیرینگون ۲۰۰ میکرومولار به­وسیله سوزن انسولین تلقیح شده بودند، مشاهده شد. بر اساس نتایج این تحقیق، یک روشی کارا و ارزان قیمت برای بیان موقت در گیاه جو با استفاده از آگروباکتریوم معرفی می­ شود.

انتقال ژن, ژن گزارشگر, عوامل رونویسی