مهناز پورعباس دولت آباد - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
بابک ربیعی - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مریم حسینی - استادیار پژوهش،بخش تحقیقات اصلاح بذر، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

یکی از اهداف مهم در اصلاح واریته­های برنج، بهبود کیفیت پخت و خوراک است که نقش کلیدی در بازارپسندی و ارزش اقتصادی آن دارد. تحقیق حاضر به­منظور انتخاب غیرمستقیم لاین­های خوش­کیفیتیک جمعیت نسل F۶ حاصل از تلاقی ارقام برنج هاشمی × ندا با استفاده ­ازنشانگرهای ریزماهواره پیوسته با نواحی ژنومی کنترل کننده کیفیت پخت و خوراک انجام شد. در این تحقیق، ۲۵۰ لاین F۶ در قالب طرح آگمنت به­همراه پنج رقم رایج منطقه شامل ندا، هاشمی، دمسیاه، کادوس و علی­کاظمی به­عنوان ارقام شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه شامل موسسه تحقیقات برنج کشور (رشت) و ایستگاه تحقیقات برنج چپرسر (مازندران)در سال ۱۳۹۴ کشت شدند. تکثیر DNA ژنومی به­کمک نشانگر­های ریزماهواره پیوسته با نواحی ژنومی (ژن­های) کنترل­کننده صفات مرتبط با کیفیت دانه برنج روی کروموزوم­های شماره ۶، ۷ و ۸ انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد کهاز بین نشانگرهای مورد استفاده، بالاترین دقت و کارایی انتخاب متعلق به نشانگرRM۳۳۱روی کروموزوم شماره ۸ بود که کم­ترین فاصله را با QTL شناسایی­شده برای صفات مقدار آمیلوز، غلظت ژل و مدت زمان لازم تا حداکثر چسبندگی را داشت. پس از آن، نشانگرهای RM۱۳۶۴ و RM۲۷۱۸۱به­ترتیب روی کروموزوم­های شماره ۷ و ۸ دارای بیش­ترین کارایی انتخاب بودند. بررسی فاصله­های ژنومی بین نشانگرهای مجاور مورد مطالعه نیز نشان داد که به­ترتیب نشانگرهای مجاور RM۲۳۴-RM۱۳۶۴ و RM۲۲۸۰۴-RM۳۳۱ بهترین فاصله­ های نشانگری جهت غربال جمعیت مورد مطالعه از نظر ویژگی­های کیفی بودند.

انتخاب تک نشانگری, کارایی انتخاب, کیفیت پخت, نشانگرهای مجاور