معصومه زمانی فاسی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
مهدی رحیمی - استادیار، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
مریم عبدلی نسب - استادیار، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران
امین باقی زاده - دانشیار، گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، کرمان، ایران

برای ارزیابی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین های ذرت، پنج لاین S۷ ذرت و نتاج آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار تحت شرایط بدون تنش و تنش کمبود آب در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان در سال ۱۳۹۶ مورد ارزیابی قرار گرفتند و صفات عملکرد دانه و اجزای آن اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس حاکی از وجود تفاوت های معنی دار بین لاین ها و نیز ترکیب پذیری عمومی والدها و خصوصی هیبریدها بود. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه دای آلل به روش دوم گریفینگ، صفات تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف دانه، تعداد دانه در بلال، طول بلال و وزن صد دانه بیش­تر تحت تاثیر اثر افزایشی ژن ها قرار داشتند، در حالی­که صفت تعداد بلال تحت کنترل اثر غیرافزایشی ژن ها و عملکرد در بوته تحت کنترل سهم تقریبا برابر آثار افزایشی و غیرافزایشی ژن­ها قرار داشت. لاین KSC۷۰۴-S۷-۱ برای صفت عملکرد دانه و بیش­تر صفات مرتبط با آن در هر دو شرایط بدون تنش و تنش کمبود آب، ترکیب پذیری عمومی مثبت و معنی داری نشان داد و بنابراین می توان از این لاین برای بهبود عملکرد دانه در برنامه های اصلاحی استفاده کرد. علاوه بر آن، دورگ­های P۱×P۳ و P۲×P۵ به­ترتیب تحت شرایط تنش کمبود آب و بدون تنش برای عملکرد دانه و بیش­تر صفات مرتبط با آن ترکیب پذیری خصوصی مثبت و معنی داری داشتند و به­عنوان بهترین دورگ ها برای بهبود عملکرد دانه ذرت به­ترتیب تحت شرایط تنش کمبود آب و بدون تنش معرفی می شوند.

اثر افزایشی و غیرافزایشی, ترکیب پذیری عمومی و خصوصی, تلاقی دای آلل