محمد کاوسی کلاشمی - استادیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
معصومه ظنی پور علیجانی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور کرج، کرج، ایران
غلامرضا یاوری - استادیار، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه پیام نور کرج، کرج، ایران
شایگان ادیبی - کارشناس ارشد، سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان، رشت، ایران

هدف از این تحقیق، ارزیابی و مقایسه کارایی فنی دو گروه از مزارع شالیکاری تحت پوشش طرح ملی افزایش تولید برنج و مزارع معمولی در منطقه پیربازار شهرستان رشت در سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲ بود. نهاده­های مورد استفاده در این تحقیق شامل بذر، نیروی کار، کودهای شیمیایی، سموم شیمیایی، ماشین­آلات و زمین و ستاده، برنج تولیدی هر مزرعه است. در این راستا، از روش تحلیل پوششی داده­ها و روش نمونه­گیری تصادفی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد که میانگین سطوح کارایی فنی مزارع تحت پوشش طرح ملی افزایش تولید برنج منطقه در الگو با فرض بازده ثابت به مقیاس (CCR) و بازده متغیر به مقیاس (BCC)، به­ترتیب معادل ۲/۹۹ و ۶/۹۹ درصد بود، در حالی­که میانگین سطوح کارایی فنی مزارع معمولی منطقه در مدل با فرض CCR و BCC به­ترتیب معادل ۱/۹۷ و ۶/۹۷ درصد برآورد شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مهم­ترین علت بالاتر بودن کارایی و کمتر بودن هزینه­های تولید در مزارع تحت پوشش طرح، تفاوت در نحوه استفاده از نهاده­ها است. نتایج این تحقیق ضمن اینکه زمینه را برای انجام تحقیقات مشابه و تکمیلی در زمینه برنج مهیا می­کند، می­تواند آثار مثبتی در برنامه­ریزی­های دولت در بخش کشاورزی در مورد محصول راهبردی برنج داشته باشد.

بازده ثابت به مقیاس, بازده متغیر به مقیاس, تحلیل پوششی داده ها