حیدر عزیزی - دانش آموخته دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
علی اعلمی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
مسعود اصفهانی - استاد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان، رشت، ایران
علی اکبر عبادی - استادیار پژوهش، بخش اصلاح و تهیه بذر، موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

ارزش اقتصادی یک رقم به صفات مختلف آن بستگی دارد و از این­رو اطلاع دقیق از رفتار ژنتیکی و شناسایی مکان­های ژنومی دخیل در کنترل این صفات می­تواند به به­نژادگر در اصلاح ارقام کمک کند. در این تحقیق، ارتباط و پیوستگی بین ۲۵ نشانگر ریزماهواره با برخی از صفات مهم زراعی و مرفولوژیک در ۱۲۱ لاین و رقم مختلف برنج از طریق مدل­های ارتباط­یابی شامل مدل خطی عمومی (GLM) و مدل خطی مخلوط (MLM) با استفاده از نرم­افزارهای Structure و Tassel مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس ۲۵ نشانگر ریزماهواره مورد استفاده در این مطالعه، ساختار ژنتیکی جمعیت به پنج زیرجمعیت فرعی (۵=K) تقسیم شد که نتایج حاصل از رسم بارپلات نیز آن­را تایید کرد. در تجزیه ارتباطی با دو روش GLM و MLM، به­ترتیب ۲۶ و ۳۰ نشانگر، ارتباط معنی­داری را با صفات مورد مطالعه نشان دادند و تغییرات قابل توجهی از این صفات را توجیه کردند. وجود نشانگرهای مشترک در میان برخی صفات بررسی شده مانند ارتباط معنی­دار نشانگر RM۵ با صفات طول و عرض برگ پرچم و نشانگر RM۳۳۵۵ با صفات تعداد روز تا ۵۰ درصد گلدهی و ارتفاع بوته می­تواند ناشی از آثار پلیوتروپی و یا پیوستگی نواحی ژنومی دخیل در این صفات باشد. همچنین، نشانگرهای RM۱۹۰ و RM۶۰۸۰ با ضریب تبیین بالابه­ترتیب با صفات طول شلتوک و عملکرد دانه منتسب شدند که می­توانند پس از آزمایش­های تکمیلی و تایید نتایج، به­منظور شناسایی ژن­های رمزکننده این صفات، ناحیه ژنومی مربوطه اشباع و توالی­یابی شوند.

ساختار ژنتیکی جمعیت, پلیوتروپی, عدم تعادل لینکاژی