امین عباسی - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
فریبرز شکاری - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

تنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش رشد و عملکرد گندم است که موجب کاهش جذب عناصر ریزمغذی به­ویژه عنصر روی از خاک می شود. به منظور بررسی روش های مختلف مصرف روی در گندم رقم هما تحت شرایط تنش خشکی، پژوهشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه در سال ۱۳۹۲ انجام شد. دو فاکتور شامل تنش خشکی (آبیاری کامل، تنش در مرحله ظهور برگ پرچم و تنش در مرحله ظهور نخستین ریشک ها) به­عنوان فاکتور اصلی و روش های زی فزونی عنصر روی) بذرخشک، پیش تیمار، کاربرد خاکی و افشانه کردن) به­عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که تنش خشکی بر ماده خشک کل، شاخص برداشت، عملکرد، وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع گیاه، وزن پدانکل، طول پدانکل، دمای کانوپی، پرولین، کلروفیل و میزان روی دانه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. مصرف عنصر روی تحت تنش خشکی نیز در صفات ماده خشک کل، شاخص برداشت، عملکرد، وزن سنبله ، طول سربند، دمای کانوپی، کلروفیل و میزان روی در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. با مصرف خاکی عنصر روی تحت تنش مرحله ظهور برگ پرچم، ماده خشک کل با افزایشی ۲۲ درصدی به مقدار ۳/۴۷۳۳ کیلوگرم در هکتار، میزان عملکرد با افزایشی ۱۱ درصدی به مقدار ۱۷۳۲ کیلوگرم در هکتار و میزان روی دانه با افزایشی ۷۷ درصدی به مقدار ۷/۲۷ میلی گرم بر کیلوگرم ارتقا یافت. با توجه به نتایج این پژوهش، برای مزارع دیم کشور مصرف خاکی این عنصر پیشنهاد می شود.

دمای سایه انداز, شاخص برداشت, شاخص کلروفیل, غلظت پرولین, غلظت روی دانه