فریدون پاداشت دهکایی - استادیار پژوهش، بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات برنج کشور
وحید خسروی - مربی پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور معاونت مازندران
ابراهیم دودابی نژاد - کارشناس موسسه تحقیقات برنج کشور
حسن پورفرهنگ - کارشناس موسسه تحقیقات برنج کشور
سمیه داریوش - کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی موسسه تحقیقات برنج کشور

بیماری بلاست ناشی از قارچ Pyricularia oryzae به عنوان بیماری اصلی ارقام بومی برنج در شمال ایران محسوب می شود و به همین دلیل، کنترل شیمیایی آن از اولویت ویژه­ای برخوردار است. استفاده از قارچ کش های مختلف و مخلوط قارچ کش ها یک روش مهم در مدیریت شیمیایی این بیماری به شمار می رود. در این تحقیق، اثر قارچ کش ویستا (Vista®) به عنوان یک قارچ­کش ترکیبی (Tricyclazole + thiophanate methyl, WP ۷۲.۵%) در کنترل بیماری بلاست برگ، خوشه، گردن و گره میانی به نسبت های ۴۰۰، ۵۰۰ و ۶۰۰ گرم در هکتار در مقایسه با قارچ کش های رایج شامل تری سیکلازول (WP ۷۵%)، کارپروپامید (SC۳۰۰ ۵۰%) و ادی فنفوس (EC ۵۰%) به ترتیب به نسبت های نیم کیلو، ۴۰۰ میلی لیتر و یک لیتر در هکتار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط مزرعه­ای طی سال های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش در شهرستان رشت نشان داد که اثرات قارچ کش های ویستا® در هر سه غلظت، کارپروپامید و تری سیکلازول در غلظت های ذکر شده تاثیر معنی داری در کنترل بیماری بلاست برگ در رقم هاشمی در مقایسه با شاهد در هر دو سال داشتند. اثر همه قارچ کش ها در کاهش بیماری بلاست خوشه و گره میانی (به غیر از ادی فنفوس) در سال اول و بلاست گردن (به غیر از ادی فنفوس) در سال دوم نسبت به شاهد معنی دار بود. در سال دوم بلاست گره به شدت توسعه یافت و مصرف قارچ کش های مورد آزمایش تاثیر معنی داری در کاهش بلاست گره در مقایسه با شاهد نشان نداد. در شهرستان آمل، قارچ­کش ادی فنفوس، مشابه آنچه که در شهرستان رشت به دست آمد، دارای کمترین تاثیر در کاهش بیماری بلاست برگ بود.

ادی فنفوس, تری سیکلازول, کارپروپامید, کنترل شیمیایی, Pyricularia oryzae, Vista®