پریناز جعفرپور - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
علیرضا فرخزاد - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
ابوالفضل علیرضالو - استادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران
فاطمه نژادحبیب وش - استادیار گروه گیاهان دارویی، مرکز آموزش عالی شهید باکری میاندوآب، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

مریم گلی (SalviaL.) یکی از مهمترین گیاهان تیره نعناعیان می­باشد. از گذشته های دور، مریم گلی به علت داشتن خواص دارویی فراوان مورد توجه قرار گرفته است. هدفاینپژوهش،اندازه­گیری خصوصیات فیتوشیمیایی و بررسیفعالیت آنتی اکسیدانی ۱۸ گونه از گیاه مریم گلی جمع آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بود. در این تحقیق محتوای فنول کل (روش فولین سیکالتو)، فلاونوئید کل (روش آلومینیوم کلراید)، کاروتنوئید کل، کلروفیل a و b (روش لیچن تالر) و فعالیت آنتی اکسیدانی (روش DPPH) گونه­ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که نوع گونه تاثیر معنی داری در سطح احتمال یک درصد روی خصوصیات فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی نمونه­ها داشت. بیشترین و کمترین میزان فنل کل به ترتیب در گونه­ی S. verticillata (۱۸/۳۹ میلی­گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک) و S. syluestris (۰۹/۱ میلی­گرم اسیدگالیک بر گرم وزن خشک) مشاهده شد. بیشترین میزان فلاونوئید کل (۷۱/۱ میلی­گرم کوئرستین بر گرم وزن خشک) در گونهS. hydrangea و بیشترین میزان کارتنوئیدکل (۹۴/۱۶ میلی­گرم بر گرم وزن خشک)، کلروفیل a (۴۲/۲۶ میلی­گرم بر صدگرم وزن خشک) و کلروفیل b (۱۰/۸۰  میلی­گرم بر صدگرم وزن خشک) به ترتیب در گونه های S. multicaulis، S. verticillata وS. officinalisمشاهده شد.بیشترین و کمترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی به ترتیب مربوط به گونه ها­ی S. hydrangea (۴۶/۸۹ درصد) و S. syluestris (۶/۴ درصد) بود. تجزیه خوشه ای به روش Ward، گونه ها را بر اساس خصوصیات آنتی اکسیدانی و قیتوشیمیایی در سه گروه اصلی تقسیم نمود.در ارزیابی  نتایج نشان داد که گونه­های S. bracteata، S. officinalis minimus،S. verticillata به خصوص گونه S. hydrangea دارای خصوصیات ارزشمنددارویی هستند که با مطالعات تکمیلی می­توان از این گونه­ها در برنامه­های به نژادی و بهره برداری از مواد موثره آنها در صنایع داروسازی استفاده نمود.

آنتی اکسیدانی, تجزیه خوشه ای, تنوع گونه ای, فیتو شیمیایی, مریم گلی